Tokyo Electric Power is het Japanse energiebedrijf dat Fukushima exploiteert. Het aandeel staat onder boekwaarde en is dus heel goedkoop. Japan is nu waarschijnlijk een koopje. Behalve Tepco. De reden is dat ik best wil proberen emotie uit te schakelen. Je moet kopen wanneer het bloed door de straat vloeit. Ik heb er geen moeite mee, het is mijn vak.

Stalingrad
Tepco koop ik niet omdat er toch ergens een grens is. Wat hier gebeurt is gruwelijk. Net zo gruwelijk als bij Tsjernobyl. En Tsjernobyl was net zo gruwelijk als Stalingrad. En Stalingrad was zo gruwelijk omdat het een botsing was tussen twee totalitaire gekken. Misdadigers. Die we hun gang lieten gaan tot het te laat was.

Stalin stuurde zijn soldaten zonder geweren tegen de Duitse mitrailleurs in. Ze konden nog altijd een geweer oprapen van een gesneuvelde kameraad. En als ze levend terugkwamen hadden ze hun plicht niet gedaan en riskeerden ze executie.

Aan de Duitse kant was het niet veel beter en het werd alleen maar erger naarmate het slechter ging voor de Duitsers. Ik heb het niet over hun behandeling van gevangen, burgers en joden, maar over hun eigen mensen. Wie hier een indruk van wil krijgen moet eens de geschiedenis van de slag om Berlijn lezen, van de militaire historicus Anthony Beevor. Of zijn boek over Stalingrad. U loopt wel het risico dat u er een paar dagen depressief van blijft.

Stalin en Hitler waren extreem. Althans, dat kunnen we maar beter geloven. De waarheid is veel moeilijker te verwerken. Al die ellende kon alleen plaatsvinden doordat er zoveel medeplichtigen waren. Wat is slecht en wat is goed? Deze mensen waren slechts radertjes in een groot spel, het was niet hun schuld. De banaliteit van het kwaad. Eichmann in Jeruzalem.

Liquidators
En we hebben het natuurlijk niet over wat de Japanners zelf op hun geweten hebben en hoe ze daar vandaag nog mee omgaan. De ramp staat los van het verleden, we moeten de Japanners nu helpen omdat we zelf mensen zijn. Maar Tepco?

Bij Tepco gebeurt precies wat er in de oorlog gebeurt. Dit is ook oorlog. Maar met een heel klein leger van liquidators. Bij Tsjernobyl waren dat er een half miljoen. De overheid faalde en een half miljoen burgers werd opgeofferd om erger te voorkomen. En daarna werden ze aan hun lot overgelaten. Ja, ze kregen een medaille. Dat kregen onze Ambonnezen, van het KNIL, ook. En toen gingen ze een kamp in en werden ze tweederangs burgers. In Rusland ook. En in Japan gaat hetzelfde gebeuren.

Wie er verantwoordelijk is, of schuldig, doet er niet meer toe. Maar we zien de president van Tepco, of wie er maar verantwoordelijk is, niet in de eerste linie. Er zijn organisaties waar dat wel gebeurt. Dat zoiets wel beter zou staan wordt impliciet gesuggereerd door de overalls die regeringsleiders dragen.

Pak van de leider
Dat is altijd een belangrijk symbool, het pak van de leider. Net zoals Hitlers uniform, Stalin’s uniform, Gandhi’s lendendoek en Obama’s opgestroopte mouwen.

We houden een mythe in stand over helden. Dat helpt ons geweten. Hij ging dood omdat hij een held was. Maar dat was hij helemaal niet. Hij had geen keus. Hij werd opgeofferd. Hij moest die loopgraaf uit en ook al kwam er bijna niemand verder dan 20 meter. Er waren er nauwelijks overlevenden. Maar dan kon er een rapport gemaakt worden. Het offensief was mislukt. Volgende offensief.

Moderne oorlogsvoering begon in de Amerikaanse burgeroorlog. Die Amerikanen hadden niet echt een hekel aan elkaar, maar er lag een conflict en dat kon niet anders worden opgelost. Niemand had verwacht dat het zo’n slachting zou worden. De Yankees staken in 1862 een rivier over en namen de stad Fredericksburg zonder al te veel moeite in. Maar de Confederates hadden zich buiten de stad verschanst achter een muur. De Yankees probeerden tot veertien keer toe de rebellen te verdrijven maar elke golf werd vernietigd.

De blauwe uniformen van de Unie leken te smelten als sneeuwvlokken op een warme grond. De beschrijving is van een oooggetuige. Probeer u eens in te denken hoe dat ging. De eerste golf had nog hoop. De tweede was al even slikken. Maar de derde? En de dertiende en de veertiende? Dit gebeurt nu bij Tepco en we zijn er bij.

WO I
In de Eerste Wereldoorlog was dit schering en inslag. Iedere soldaat heeft recht op hoop. Maar wat hier bij Tepco gebeurt is hopeloos, althans voor de liquidators. Die worden opgeofferd. Maar waarom zij? Hebben ze meegedaan aan een loterij? Wat is onze verantwoordelijkheid?

Wat gaat hier nu gebeuren? De helden die geen helden zijn maar slachtoffers, krijgen een medaille. Dat is een teken. Jullie, de televisiekijkers, kunnen later ook een medaille krijgen als je voor de tv camera’s bestraald word.

Daarna laat de overheid deze mensen langzaam creperen. Sommigen sneller dan anderen, maar met heel veel lijden. Om van hun familie nog maar niet te spreken. Dezelfde ijver als bij Tepco zorgt er voor dat hun verzorging niet optimaal verloopt en dat hun weduwen hun pensioen niet krijgen. En iedereen slikt dit want het waren helden, ze hebben een lintje gekregen en er gaat natuurlijk wel eens iets verkeerd. Het verhaal daarna is niet erg sexy en komt nauwelijks meer in de pers.

In Grant’s leger kenden ze overigens geen lintjes, op orders van Grant. Lintjes zijn een gruwelijk excuus om ellende te verbergen. Maar soms is het goed dat er lintjes zijn. We wisten immers al dat de wereld niet rechtvaardig is. Laten we dan maar proberen er het beste van te maken.

Bureaucratie
Iedere organisatie, vooral als ze bureaucratisch zijn, groeit snel naar haar niveau van incompetentie. Tepco is een combinatie van Japanse consensus, bureaucratie, technocratie, overheidsbemoeienis en ga zo maar door. Maar het is de realiteit.

Het enige dat we er aan kunnen doen is proberen er aan mee te werken dat in ons land, in onze achtertuin zoals dat heet, dit soort dingen minder slecht afloopt. Of we kunnen proberen ellende te voorkomen. Door goed voorbereid te zijn.

En we kunnen geen Tepco kopen in de Japan rally. Niet als protestdaad, maar omdat we dit gewoon niet kunnen doen.

Michael Kraland

Klik hier indien u het risico wilt nemen op de mailinglijst van CQFD te belanden.

Als u zich al eerder hebt aangemeld voor Michael Kraland kunt u zich ook weer voor CQFD opgeven. Deze artikelen versturen we apart van Kraland’s andere publicaties.

Michael Kraland is financier en oprichter van Inveztor. Disclaimer Kraland: geen positie in genoemde fondsen op moment van publiceren.