D-Day IV: de dag erna

Op de achterkant van de envelop zetten we: “Operatie beter geslaagd dan gedacht, minder dan gehoopt, maar er kan nog veel ingevuld worden.”

Hoeveel stof onder welk tapijt, bijvoorbeeld. Hoeveel er nog bijkan. En PS, vergeet die fiscale unie nu, dat is wishful thinking.

Er is een voor de EU relatief daadkrachtig compromis bereikt dat we hier niet gaan samenvatten, want dat is juist wat de Wishful Thinkers willen: dan zijn we het hele weekend bezig met de omschrijving van het loodgieterswerk en zitten we zondagavond nog te werken aan de gebruiksaanwijzing.

Er is wel iets opgezet, een kredietmachine, maar eenvoudig is het allemaal niet. Wat belangrijk is, is dat er nu wel gehandeld kan worden, maar dat er geen echt geld in de la ligt om een aanval op Italië en Spanje te voorkomen. En daar ging het toch om.

Griekenland aan ketting
Griekenland wordt aan de ketting gelegd. Alleen als de Grieken nu doen wat ze zeggen dat ze zullen doen, krijgen ze geld.

We kunnen hierbij aantekenen dat de Grieken tot nu toe niet gedaan hebben wat ze zeiden dat ze zouden doen. Wat ze zeggen dat ze gaan doen, is bezuinigen. Niet omdat ze zin hebben, maar omdat onze pakken tegen hun pakken zeggen dat dat moet.

En hogere belasting heffen. Niet omdat ze dat zelf zo goed inzien, noch omdat ze er zin in hebben, maar om dezelfde reden als die bezuinigingen. En staatsbedrijven verkopen.

Maar de Grieken gaan nu al de straat op, omdat ze te weinig verdienen er te veel mensen werkloos zijn. En nu eens staakt de ene corporatie, dan weer de andere, liefst bedrijfstakken die te maken hebben met de toeristenindustrie. En dat is de sector waar nog een beetje geld uit kan komen, al is het dan heel weinig.

Helemaal klem
De enige keus die de Grieken nog hebben is een interne politieke -Grieks woord- crisis -weer Grieks woord- om de andere Grieken te laten zien dat het niet uitmaakt wie er aan het bewind is.

Zoals we op Inveztor al sinds de eerste dag van de Griekenland crisis schrijven, we denken dat de Grieken in het beste geval hun woord niet zullen houden. Eenvoudigweg omdat ze dat niet kunnen. Ze zitten immers helemaal klem, en dat is zonder dat er een recessie in Europa is.

Er is dus grote kans dat het verhaal alleen al hierdoor gaat ontsporen. Portugal en Ierland moeten ook geholpen worden, maar hoe dat gaat werken weten we nog niet precies. Zondag komt er meer uitleg.

Reverse Wishful Thinking
U kent het tegenovergestelde van Wishful Thinking: dat is Reverse Wishful Thinking. Daar is geen woord Grieks bij. Reverse Wishful Thinking is een proces waar je uit angst voor Wishful Thinking het omgekeerde gaat doen.

Bijvoorbeeld massaal short de markt na het eerste herstel in 2009. Daar zijn al een aantal gerespecteerde beleggers aan kapot gegaan. Het is ook nooit eenvoudig.

Als de markt benen heeft, is het mogelijk dat we een uitbraak in de VS krijgen. Niet het meest waarschijnlijk, maar het kan. De Nasdaq probeert naar boven uit te breken.

Goud blijft stijgen -wij zijn long-, goudaandelen ook -eveneens long-. Dat is niet geruststellend voor Europa.

De Zwitserse franc komt wat terug van crisis niveaus. Dat is wel ietsje geruststellend, vooral voor die arme Zwitsers – als u er één kent, geeft u hem dan een euro. De francs is de nieuwe D-Mark.

Europese banken stegen na de daling van vorige week -we hebben geen posities meer- en het kan interessant zijn eens te kijken naar de niveaus waar we opnieuw short zouden kunnen gaan.

Gaat hier iets gebeuren? We blijven denken dat de Amerikanen met een schuldcompromis zullen komen. Het wordt moeilijk dansen op al die tapijten, met al dat stof.

Waar het om draaide, bij de laatste crisis en bij de vorige crises -Grieks meervoud-, is vertrouwen van de markt in gezond economisch bestuur. Daar draait het nu weer om. Gaat het nieuwe vertrouwen een week duren? Een maand? Of langer?

Dit verhaal is nog lang niet afgelopen, maar de boot is deze week niet gekapseisd. Prettig weekend.

Goud, zilver en D-Day III

Europa staat aan de rand van de afgrond. Niemand die dat nog ontkent. Waar ook iedereen het over eens is, is dat Europa nu een grote stap vooruit moet zetten. Even stilte.

Het lijkt erop dat Europa vandaag met een bankbelasting komt. Schuld en boete. Het probleem is dat er twee soorten banken zijn. Banken die tot over hun reserve-oren in PIIGS papier zitten, en de anderen. De eersten zijn al technisch failliet als de waarheid die allang bekend is, ook werkelijkheid wordt. De tweeden zijn handiger geweest en moeten nu bloeden met de eersten.

Dit is een overwinning voor Duitsland en Nederland. Die willen dat de private sector meebloedt. Soit.

Politiek arbiter
De reden waarom de politiek dit wil, is omdat de politiek arbiter is tussen privé en publiek belang. Publiek belang, dat bent u, want als de banken niet meebetalen, dan moet de belastingbetaler alles betalen. Alles, dat is herkapitalisatie van de banken na het Lehmannetje van de vorige ronde en omdat er zoveel US hypotheekpapier in die reserves zat. Vervolgens de banken opnieuw redden van het PIIGS papier. Dus banken straffen, wij begrijpen de redenering. Laten we eens rustig doordenken.

Stel u vindt dat niet leuk. Of niet rechtvaardig. Dat mag u vinden, maar dan krijgt u de keus of u een mega-Lehman risico wilt lopen met eerst Italië dat omvalt, dan Spanje, of als het een rommeltje wordt dan andersom, het maakt niet veel meer uit. Daarna is België aan de beurt en vervolgens de coup de grâce, Frankrijk.

Maar Italië is al de derde euro-economie, dus tegen die tijd loopt heel Europa al te bedelen bij de paar nog solvente belastingontduikers die ontsnapt zijn aan JC de Jager en dus nog geld hebben. Verder is iedereen arm. Dat schept een band, maar soms ook oorlog.

Griekenland komt niet meer goed
Het is volkomen zinloos te zeuren over Griekenland: we schreven hier begin vorig jaar al dat Griekenland niet meer goed zou komen en waarom. Het is zinloos te zeuren over de Europese ambtenaren, elites, bestuurders en andere spelers die het zover hebben laten komen.

Immers, die ambtenaren, elites, bestuurders en andere spelers die het zover hebben laten komen zijn wel schuldig, maar hen zal niets gebeuren, want zijn zijn ons. Ons parlement controleerde die mensen en is verantwoordelijk. We hebben het zelf gedaan.

Degenen die zich aan deze nonsens probeerden te onttrekken, en fiscale uitwijkers hebben vele motieven, worden opgespoord en gestraft. Je moet meedoen aan de gekte, of wordt anders ingezetene van Zwitserland of Singapore.

Minister de Jager
Het is dus niet om te pesten, zo zijn wij niet, maar om de hypocrisie van deze situatie te benadrukken, dat wij het vaak hebben over de houding van Staatssecretaris de Jager vorig jaar en Minister de Jager nu.

Minister de Jager doet nu wel stoer -hij hoeft niet speciaal te bloeden- en vorig jaar deed hij dat ook, toen hij extra geld wilde lenen om winst te maken op hulp aan de Grieken. Onze minister is gewoon het schoolvoorbeeld van Europese onkunde. Maar die onkunde, helaas dus, dat zijn wij zelf.

Vandaag gaan we dus de banken straffen om hoi polloi tevreden te houden. Of de goede en slechte banken gelijk gestraft worden, weten we niet en het is ook niet zo belangrijk, ook al is het niet rechtvaardig. Maar als u denkt dat het leven rechtvaardig is, dan nodig ik u graag uit voor een persoonlijk gesprek. Laten we klein beginnen in het Congresgebouw in Scheveningen en het Museumplein voor later bewaren.

EFSF vangnet
Vervolgens gaan we al dan niet een heel, heel groot EFSF vangnet bij elkaar vegen. U vraagt waar dan die bezuiniging van € 18 miljard goed voor was. Goede vraag, morgen mag u met paarse inkt in uw schriftje schrijven en u krijgt een stempeltje. Als pappa en mamma aardig zijn ligt er eventueel nog een nieuwe inktlap met Goofy daarop in het verschiet.

Dat EFSF programma moet zo groot worden dat Spanje en Italië daarmee geholpen kunnen worden. Anders loopt hun rente op. Alleen een echte buffer, we hebben het dan over een paar biljoen extra, kan er voor zorgen dat de financiers, die ook hun werk moeten doen, weer geld durven te lenen aan Italië en Spanje.

Om 13 uur komt Europa bij elkaar.

Goud, zilver en D-Day II

Markten hebben niet altijd gelijk op de korte termijn, maar het gebrek aan veerkracht voor het kritieke EU overleg van donderdag suggereert dat er nog geen goed plan  gelekt is.

De EU komt of met een goed plan, of met meer ijdele praat. De kans om de crisis te beperken tot de PIGs is verkeken, we hebben het nu echt over de PIIGS en die zijn goed voor een derde van de euro economie.

Dit is dus een crisis waarin het kapseis-risico groter is dan daarvoor en dat zien we in de prijs van vluchtheuvels. Goud en de Zwitserse franc staan op record hoogte.

Spanje en Italië zijn min of meer uit de markt qua financiering: in een crisis krijgen we te maken met een niet meer functionerende markt voor staatspapier.

Beurzen houden zich goed
Wanneer we naar de voornaamste beurzen kijken is er niets aan de hand. De Duitse DAX blijft het goed doen, die ligt niet ver van steun.

Hetzelfde geldt voor de S&P 500.

Goudjuniors
De enige risicomarkt waar we in blijven zitten is de markt voor goudjuniors, die te volgen is via de GDXJ Junior Gold Miners ETF of de nieuwe GLDX Global X Gold Explorers ETF. Dit is een markt die zo 80% kan zakken, wat in 2008 ook gebeurde.

Juniors hebben geen balans, alleen maar aandeelhouders. Die krijgen 100% van de klappen wanneer het fout gaat. Het is altijd goed dat in gedachten te houden: dit is een markt voor ervaren beleggers.

Die markt bleef ook sterk achter bij de koers van goud, het metaal. Nu stijgen de juniors weer, wat een hoopvol teken is omdat er dus beleggers zijn die nog hoop hebben in iets anders dan Bunds, goud, zilver of Zwitserse francs.

Europees leiderschap in gebreke
Europa blijft  qua leiderschap in gebreke. Het is zinloos dit af te doen met anti-Europees gekwaak. Europa is een goede zaak die slecht bestuurd wordt.

Kwakenden kunnen hun onmacht slechts uiten, ook wanneer ze de democratie een warm hart toedragen, want er is geen directe verkiezing van beter bestuur mogelijk. Europa moet oppassen geen ruim baan te maken voor anti-parlementair sentiment dat zich uit als primair anti-Europa geklaag.

Donderdag is de volgende dag des oordeels. Als Europa iets voorstelt, komt er voor die tijd een oplossing die de markten keert. We rekenen er niet op, maar contrarians kunnen nu wat calls op de S&P kopen en eventueel op de DAX.

Markten gaan nooit in één ruk naar beneden en de kans op een korte termijn oplossing in de VS is groter dan hier. Maar beide zijn mogelijk in de komende dagen.

Goud, zilver en D-Day

Twee dingen moet je doen wanneer je de financiële macht hebt. Vertrouwen uitstralen en de markt verrassen.


Nee, meneer De Jager, hard twitteren mag u wel doen maar dat hoort niet bij de belangrijke dingen. Ja, voor u is het nieuw en opwindend. Wat zegt u? Ja, u bent heel dapper en iedereen luistert nu naar u. Nederland zal u dankbaar zijn. Nu gaan we even door, leuk weer van u te horen.

Zucht, een bijproduct van de eurocrisis, noem het collateral damage, is onze twitterende minister die ons nu ook in het buitenland belachelijk maakt. Meer dan strikt noodzakelijk.

D-Day komt eraan
Even terug naar de werkelijkheid. D-Day komt eraan. Devaluatie, default, demolition? Nee, donderdag dus. De twee dingen die je moet doen wanneer je de macht hebt in financiële zaken zijn dus vertrouwen uitstralen en als een donderslag bij heldere hemel maatregelen afkondigen die veel harder aankomen of ingrijpender zijn dan de markt dacht.

Liefst op een moment waarop de markt toch al klaar stond om te keren. Dat moment was vorig jaar, of vorige maand, of vorige week eventueel nog. Toen Italië onder druk kwam te staan. Nu is het waarschijnlijk te laat.

De bureaucraten slijpen tot donderdag hun potloden. Tot donderdag! Hoe zou Gordon Ramsay dat verwoorden? Dan pas gaat de ministerraad van de EU iets vertellen. Ondertussen is er ruzie tussen  Kanselier Merkel en de ECB en is er onenigheid in Europa.

En de Amerikanen, die besloten hebben coûte que coûte de S&P boven de 1250 te houden, zien zich nu in hun evenwichtsnummer bedreigd door de kibbelende knuppels van Europa.

Reddeloos verloren
De consensus is inmiddels bereikt, na lang wachten, dat Griekenland reddeloos verloren is en dat Ierland en Portugal direct hulp nodig hebben, als het nog zin heeft. Die twee landen zijn ook failliet. Grieks tweejaarspapier rendeert nu meer dan 35%.

Spanje of Italië hebben we aan laten tasten, Italië het meest maar Spanje kan ook van de ene op de andere dag in lichterlaaie staan. Dat had voorkomen kunnen worden door vertrouwen en verrassend beleid. Maar Europa is daar niet toe in staat, het blijkt telkens weer. Ondanks De Jager, die vorig jaar nog wilde bijlenen om een superdeal in Grieks papier te doen op 5% rente, meer dan hij bij Trichet moest betalen. Nu dus 35%. En we twitteren door.

De laatste grenzen nu zijn Italië en Spanje. Beide landen kunnen zich niet meer gezond financieren op de financiële markten. Die liggen in Europa overigens voor een deel al stil, wat een slecht teken is.

Crisisgezwel
Terwijl de bureaucraten vergaderen produceert de financiële elite, van Soros tot Summers en Roubini, analyses en aanbevelingen die steeds grimmiger zijn naarmate de eurocraten het crisisgezwel laten voortwoekeren.

Wanneer de overheden het vertrouwen van de markten kwijtraken, stijgt de rente en drogen de markten op. Wanneer ook het publiek dat vertrouwen kwijtraakt, krijg je een run op de bank.

In Nederland hoeven we daar niet bang voor te zijn, maar in Griekenland is een bankrun heel rationeel. Want Griekenland heeft geen keuze meer. Bevries alle tegoeden en keer uit in een andere munt, of die nou Drachme of Geuro heet, het is maar een naam voor een nieuwe munt die Griekenland kan helpen te devalueren en weer op gang te komen.

Politieke crisis noodzakelijk
Katastrofe is een Grieks woord. Dit wordt lang pijn lijden. Omdat de Grieken daar mentaal niet klaar voor lijken, hebben we een hard hoofd in wat dan gaat volgen: een politieke crisis is noodzakelijk om verder te kunnen.

Katharsis is een Grieks woord. Vandaag ondernemen de Grieken actie, de taxi’s althans. Grieks woord, die taxi’s, het betekent “snel”. Ironisch voor wie ooit een taxi in Athene heeft genomen, zeker in de zomer.

Voor een Griek is het dus rationeel zijn geld bij de lokale bank weg te halen. Rationeel voor hemzelf. Voor zijn land is het slecht.

Voor een Zwitser is het rationeel eigen obligaties en goud te kopen. En vooral geen vreemde valuta aan te houden. Voor buitenlanders is het rationeel om Zwitserse francs en goud te hebben, vooral geen euro’s.

Licht tot donderdag op oranje
Tenzij de Euro instanties stiekem tot inkeer komen, en alles is mogelijk, staat de het licht tot donderdag op oranje en kan iedereen nog zoveel goud, zilver en Swissies kopen als hij kan. Donderdag is er kans op radicale maatregelen, dus dan is het oppassen geblazen.

Toen de crisis -Grieks woord weer, het wordt eentonig- begon had Griekenland naar ons gevoel al geen kans meer, maar was Italië nog maar zijdelings aan de orde.

De vraag die we ons kunnen stellen is nu de volgende. Als Europa er zeventien maanden over doet om onder ogen te zien dat Griekenland niet meer te redden is, hoe lang gaan we er dan over doen om tot een veel belangrijkere en veel complexere beslissing te komen over de toekomst van de EU?