De hierna volgende column verscheen eerder in FD Geld, het nieuwe wekelijkse Personal Finance Magazine van Het Financieele Dagblad.

De eerste constatering in de huidige bearmarkt is dat niets meer werkt. Beleggers bedoelen daarmee dat er dingen gebeuren die niet normaal uit te leggen zijn. Aandelen die zouden moeten stijgen zakken, dat soort dingen.
Dat komt doordat de markt nu liquiditeitsgedreven is. Voor wie denkt dat dit normaal is, dat is het niet. Fundamentele factoren geven de doorslag op de markt, vandaar al die analisten.

Hoe komt dit nou en wat gebeurt er nu precies? Het begon allemaal vorig jaar met een crash van de stat arbs, statistische arbitragerus. Noem het maar een serie ongelooflijke bewegingen die een aantal kwantitatief beheerde fondsen helemaal op het verkeerde been zetten, begin augustus 2007. Die quants hebben hun computers geprogrammeerd op normale verbanden en handelen op afwijkingen daarvan. Ze wedden dat die verbanden weer opgezocht worden en zoeken naar veel kleine winstjes. Omdat de graad van zekerheid groot is, gebruiken ze veel hefboom. Leverage in het Engels.
Opeens sloegen de computers op hol en werden grote verliezen geboekt. Een paar grote spelers bleken, achteraf kwamen ze daarachter, de markt verstoord te hebben. Verliezen van 30% waren geen uitzondering die maand.

Nu gebeurt dit in het groot en de term deleveraging moet u nu kennen om dit te begrijpen. Veel zakenbanken gebruikten enorme leverage. Zo’n 60 à 80 keer hun vermogen. Banken gebruiken leverage, daar is hun systeem op gebouwd. Particulieren die veel schuld hebben, credit cards, hypotheken, autoleningen, hebben ook leverage. Vooral in de VS waar dit gebruikelijk is.
De kredietcrisis heeft een proces van risicoverkleining in gang gezet dat de markten helemaal heeft ontwricht en dat nog niet voorbij is.

Zo weet iedereen dat je, als het slecht gaat, beter in waardeaandelen dan in riskante maar sexy groeiaandelen kunt zitten.
Behalve nu. Groei zakte veel minder dan waarde, kijk maar naar de Nasdaq.

Zo weet iedereen dat in een crisis als deze de volatiliteit toeneemt. Iedereen weet dat inderdaad, maar toch zakte de VIX index, de index die volatiliteit meet.

Als je dan ook nog oorlog krijgt, terwijl de overheid als gekken geld bijdrukt om de zaak draaiende te houden, dan stijgt goud, ook dat weet iedereen. Maar goud staat nu 20% onder de eerder behaalde top.

Wat we ook zeker weten is dat het land dat de schade veroorzaakt de klappen krijgt. Maar de VS zakken veel minder dan wij in Europa.
Enfin, het zit allemaal niet mee maar een paar verhoudingen moeten toch blijven bestaan. Iedereen weet dat in een crisis de grote, betrouwbare bedrijven meer defensieve karakteristieken hebben dan kleine bedrijven. Die doen het juist goed in een bullmarkt.
Helaas, ook deze smallcap vlieger gaat niet op. In de VS doet de Russell 2000 Index van kleine bedrijven het relatief goed.
Dit verklaart waarom beheerders hun risico’s niet goed hebben kunnen afdekken.
En dat verklaart weer waarom hedge funds het de afgelopen maanden moeilijk hebben gehad.
Door de enorme opbouw van leverage duurt de afbouw ook heel lang. Maar er is wel hoop dat er binnenkort weer logische verbanden zullen ontstaan.
Beleggers kunnen dan hun risico’s weer afdekken en hedge funds zijn dan weer interessant.
Maar deze bearmarkt is nog lang niet voorbij.

Michael Kraland

Michael Kraland is finacier en oprichter van Inveztor. Disclaimer Kraland: niet van toepsssing.