De hierna volgende column verscheen eerder op 925.nl, de website over alles wat telt van negen tot vijf.

Vrijdag in het FD had ik het over het beangstigende gebrek aan nuancering in de bonusdiscussie. 
Dat kunnen we nog even doortrekken want inmiddels is de situatie dusdanig dat het niet verbazend meer is als er straks een bankier neergeknald wordt in Fortuyn stijl.
De bonusdiscussie qua heftigheid en emotie een morele tsunami geworden. Dus het kan bijna niet anders dan dat hier slachtoffers vallen.

Wat is schuld in dit geval? Wie is schuldig? Ik ken immorele mensen in de financiële sector. Ik ken competente en incompetente mensen in die sector. De gevaarlijkste zijn natuurlijk degenen die competent lijken maar dat niet zijn, maar ook degenen die gewetenloos een systeem hebben doorgedrukt dat, als je nu terugkijkt, wel fout moest lopen. De meesten zijn buiten schot. Allang weg, ongrijpbaar. 

Maar de normale scheiding die we aanbrengen tussen wetgever, regelgever, rechter, opspoorder en uitvoerende macht vervaagt nu in snel tempo. Het Gesundes Volksempfinden wil koppen zien rollen en zal die krijgen. Wij verliezen opnieuw, dit keer als democratie.
Nog een klap voor ons systeem, na de financiële dreun.

Hoe meer een conflict uit de hand loopt, hoe meer bestuurders en bewindslieden geneigd zijn met de botte bijl te hakken. Daar vergroten we de ellende alleen maar mee en zorgen we voor een nieuwe klasse slachtoffers, nu eens niet onder de have-nots maar onder de have somethings. Jake Desantis, een AIG bestuurder, publiceerde zijn ontslagbrief in de New York Times. Het is een document dat je moet lezen om de problematiek te begrijpen. Want voor één hoger opgeleide Desantis die zich goed en helder kan uitdrukken, zijn er velen die dat niet kunnen. Desantis is teleurgesteld en kwaad over de manier waarop AIG hem en zijn medewerkers verraden heeft. Hij geeft zijn bonusgeld aan een goed doel en neemt onstlag. Zijn verhaal vindt u hier.

Er is veel misgegaan in de financiële wereld. Sommige zaken zijn te herleiden tot financiële roofbouw. Gaat het goed dan maken wij winst, gaat het fout dan betaalt de maatschappij. en soort milieuvervuiling, zelfde principe. Organisaties bannen andersdenkenden uit. Regelgevers zien niets, te druk met het uitdelen van parkeerbonnen en het afvinken van bijzaken. Politici incasseerden geld van betreffende partijen.
Zij hebben hun ontvangen gelden nog en de regelgevers hebben hun baantjes. 
De morele tsunami zwelt opeens aan. Er komt een vloedgolf aan verontwaardiging. Wetten om bonusgeld terug te pakken worden in een etmaal klaargemaakt en gepasseerd. Probeer zoiets eens voor Darfoer te bereiken.

De vraag is natuurlijk hoe de geschiedenis naar deze periode zal kijken.  Het is een intrigerende gedachte. Ik denk dat we straks met schrik zullen merken hoe politici van links zowel als van rechts samen hebben gewerkt om ervoor te zorgen dat onze burgerlijke vrijheden een harde klap hebben gekregen. Eerst onder het mom van 9/11 en nu onder het mom van de kredietcrisis.
Wat aan de orde is, is het terugdringen van de gevolgen van een depressie. Wat aan de orde is, is solide regelgeving die misstanden in de toekomst voorkomt. In plaats daarvan wordt particulier geldverkeer steeds moeilijker en krijgt de overheid steeds meer wapens om ons eronder te houden. Onze materiële bezittingen worden steeds beter in kaart gebracht onder het mom van bescherming.
Het bankgeheim wordt nu afgeschilderd als iets barbaars dat ingetoomd moet worden. Alles in kaart brengen, roepen de politici. Ook de Nederlandse. Ambtenaren willen alles kunnen controleren. Tot op een dag iemand besluit om hier misbruik van te maken.
Omdat criminelen ook graag van bankgeheim gebruik maken wordt deze vrijheid ons nu ontnomen. 

Fiscale concurrentie is gezond, omdat overheden systematisch te veel macht naar zich toetrekken. Als Zwitserland niet bestond zou het uitgevonden moeten worden. Laat het maar wat belastingcenten kosten. Toen teveel Nederlanders naar België uitweken werd ons belastingstelsel aangepast.
Concurrentie is gezond, ook en vooral voor de overheid. 

Michael Kraland

Michael Kraland is financier en oprichter van Inveztor. Disclaimer Kraland: niet van toepassing.