De hierna volgende column verscheen eerder in FD Geld, het wekelijkse Personal Finance Magazine van Het Financieele Dagblad.

Vraag mensen of ze een mening hebben over banken en de hel breekt los.
Sommaire executie fantasieën worden afgewisseld door een delirium dat door Sade zou kunnen zijn geïnspireerd.
En het leuke is, Bain en McKinsey gaan het gemakkelijk krijgen want iedereen weet hoe je bankwereld 2.0 moet herstructureren.
Er mag geen risico meer genomen worden. Logisch, na teveel risico.
Banken moeten kleiner.
Logisch, nu we fortuinen hebben moeten neertellen omdat die banken te groot waren om kapot te gaan.
Autodealers, Kroymans voorop, zijn jaloers.

Maar hoe klein moeten die banken? Uhm, nou, niet meer too big to fail. Dat was te duur. Maar wat betekent dat? En is het niet overduidelijk dat cash management en allerlei andere banale diensten zoals betalingssystemen juist gevoelig zijn voor omvang?
Hoe meer je je verdiept in wat er fout ging, maar ook in wat goed bleef gaan, hoe genuanceerder je over de toekomst van de banken gaat denken.
Allerlei banken kwamen goed door de crisis heen. Denk aan BNP, Handelsbanken, JP Morgan, allerlei kleine bankjes en een geval apart, Goldman Sachs, de Godzilla van de financiële wereld.
Goldman, JP Morgan en Morgan Stanley willen hun TARP geld teruggeven. Dan kunnen ze hun mensen weer betalen wat ze willen en mogen ze weer Indiase IT specialisten aannemen.
Want bezit door de staat is slecht voor de internationalisatie van het bankwezen.
De staat wil na zo’n scheut geld focussen op de eigen burgers. Logisch.
We moeten blijven globaliseren, behalve als we ons beginnen af te vragen, zoals Nassim Nicholas Taleb dat doet, of die globalisatie niet juist één van de oorzaken van de besmettelijkheid van al dat giftige afval was.
Of zoals een Italiaanse bankier zei, we not eva ze problem wese ze subprime because nobody ear speaka English.

Banken moeten dus kleiner en beheersbaarder worden, maar wat voor onze ogen gebeurt is het omgekeerde.
Alle zwakke banken werden overgenomen door andere, grote banken.
De Glass Steagall wet had nooit afgeschaft moeten worden. Zegt iedereen.
Dit was een wet uit 1933 die ertoe diende om excessen zoals in 1929 te voorkomen. En de Amerikanen scheidden toen effectenbanken en spaarbanken.
Maar nu zien we in de resultaten van ING, om maar iets dicht bij huis te noemen, dat die wholesale divisie juist het kwartaal redt.
Taleb’s idee van banken die een vorm aannemen die geënt is op de natuur klinkt niet alleen heerlijk holistisch maar lijkt uitvoerbaar. Maar uitvoerbaar door wie?
Activiteiten met weinig kapitaalbeslag zijn nu gevraagd. Bewaring bijvoorbeeld, of vermogensbeheer. Maar ik heb zulke gruwelijke dingen meegemaakt in de vermogensbeheer sfeer dat ik me afvraag of het ook niet tijd is om daar eveneens meer kapitaal te eisen.
Rest natuurlijk de advies business, fusies en overnames. Daar is geen kapitaal voor nodig en daarom zie je nu allerlei boetiek bankjes als paddenstoelen na de regen opkomen.
Maar zijn ze de toekomst? Ongetwijfeld wel voor een groep mensen die het niet meer leuk vinden voor een grote bank te werken.
Herinnert u zich nog de laatste keer dat u een lofzang op een grote bank zag?

We hebben, als belastingbetalers, genoeg geld voorgeschoten aan onze bankiers om ze normaal te laten werken. Maar nu vragen banken voor effectenkredieten 8%. Voor kredieten die in 2007 de helft kostten en dat was toen de rente in Europa drie keer zo hoog stond als nu.
Het lijkt voor de hand te liggen dat er minder risico genomen gaat worden. Een cheque met mijn handtekening kreeg ik teruggestuurd omdat er geen handtekening op stond.
Maar die stond er wel, alleen het woord "handtekening" stond er niet naast.
Lees gerust de eerste zin van dit stukje nog eens.
Concentratie, meer boetiekjes, ouderwets bankieren in opkomende markten, zwaardere regelgeving en vooral maatregelen om te zorgen dat de bom niet op precies dezelfde manier gaat barsten, dat is wat we krijgen.
Plus nog veel meer, waarvan vandaag de meeste experts nog geen idee hebben hoe het er uit gaat zien.

Michael Kraland 

Michael Kraland is financier en oprichter van Inveztor. Disclaimer Kraland: geen posities in bovengenoemde fondsen op het moment van publiceren.