Alistair Darling, de Britse Minister van Financiën komt met een plan om bank bonussen, of liever gezegd de bonussen die banken hun bankiers betalen, te belasten met 50%, vanaf £ 25000. Zo’n maatregel waar niemand tegen kan zijn is altijd leuk om aan te kondigen en goed voor de opiniepeilingen en President Sarkozy kondigde dan ook liever zelf aan dat Frankrijk dit ook ging doen maar dan vanaf een lager niveau, € 27000. FinMin Christine Lagarde kwam er niet aan te pas.

De vraag is of dit nou allemaal terecht is. In het woord terecht zit het woord recht dus je zou kunnen vragen of dit rechtvaardig is. Of moreel juist.
Er zijn, in deze discussie, maar twee soorten banken. Banken die steun hebben gehad omdat ze anders zouden zijn omgevallen en banken die geen problemen hadden die ze niet zelf hadden kunnen oplossen.

Het is duidelijk dat de bankiers die per ongeluk of expres bij een bank zaten die bijna omviel, best een stapje terug kunnen doen.
Terecht dan ook, als we zo redeneren.
Goldman is de grootste recipiënt. Goldman kreeg ook steun,
van de Amerikaanse regering, omdat ze met een pennenstreek gepromoveerd werden tot Bank Holding Company. Anders had ook Goldman kunnen omvallen.
Nu hebben we het over een echt bedrag want Goldman keert over 2009 naar schatting $ 23 miljard uit.
Gek dat Obama die ¢23 miljard niet oppikt. Morgan Stanley werd ook een holding. Het zal daar om een veel kleiner bedrag gaan maar toch, een miljardje is een mijlardje.

Resten de andere bankiers, waarvan de banken lekker liepen, ondanks de crisis.
De Rekkelijken kunnen stellen dat deze heren hun werk goed gedaan hebben. Ze moeten al dokken als belastingbetaler voor hun collega’s die het minder goed deden. Waarom zouden ze persoonlijk moeten inleveren als ze geen schade berokkend hebben?
De Preciezen zullen dan zeggen dat dit een kwestie van solidariteit is binnen de bedrijfstak, dat de staat het op basis van vrijwilligheid heeft geprobeerd en dat die aanpak geen succes werd, dus dan maar via een wet en de wet maakt geen onderscheid.

Rest de Grote Tegenwerping. De reden waarom niets kan. Als je geen bonussen geeft dan loopt het talent de deur uit.
Goed, maar was dat niet de les van de gebeurtenissen? Dat er juist teveel talent bezig was met teveel geld?

Een deel van de problematiek is te herleiden naar de herroeping van de Glass-Steagall Act in de VS. Dat was de wet die vanaf 1933 speculatieve commerciële bankactiviteiten en publiekelijke spaaractiviteiten scheidde. Die wet kwam tot stand door de crisis van ’29.
In ’99 werd de wet na een lange lobby strijd herroepen.

Al dat dure talent zit aan de kant van de zakenbankiers, dus fusie en overnames enerzijds en de effectenbankiers anderszijds, plus de meest talentvolle risicomanagers en wat andere functies.

Als die weglopen, waar gaan ze dan naar toe? Centerparcs? De Efteling? Een Amerikaanse of Engelse kroeg openen in Benidorm? Wij denken dat die kans geringer is dan de andere optie, een hedge fund.

Stel nu dat die talentvolle bankiers allemaal weglopen naar hedge funds. De regering heeft niets te zeggen over beloningen bij hedge funds en dat is ook beter zo.
Wat we dan zouden krijgen is dat al het talent bij de hedge funds zit en alle tweederangsgarnituur bij de banken blijft.

Nu is de meest gehoorde klacht van Jan Publiek al dat ze zelden met iets anders dan deze overlevers te maken hebben wanneer ze bij een bank aankloppen, maar die mening is helaas voornamelijk anecdotisch. Dat talent is er wel degelijk maar in aggregaat blijkt het een dodelijke invloed te hebben op het systeem.
Beter dus wanneer we dit gewoon laten gebeuren. Alle pakken met talent naar de hedge funds, waar ze eindelijk de hele week casual friday kunnen vieren en de tweederangspakken blijven achter.
Die gaan zich bezig houden met het uitlenen van gelden en het binnenhalen van deposito’s.
De effectenbusiness gaat naar de hedge funds die daar voor eigen rekening en risico hun transacties gaan doen en die ook aanbieden aan en uitvoeren voor de banken.

Op die manier krijg je overal weer een scheiding tussen de onontbeerlijke bank infrastructuur zonder noemenswaardige bonussen en hedge funds die, hard concurrerend met elkaar, de bedaagde banken bedienen om voor hen de opbrengst van hun centjes te optimiseren.

Geen collectivisering dus, geen verdere belastingen, de vrije sector mag weer speculeren, de banken met een publieke roeping doen het rustig aan.

Maar dat hierdoor geen crises meer zullen ontstaan, dat is uiteraard een naïeve gedachte. Het zaad voor de volgende crisis is immers al gezaaid, door middel van de reacties op de huidige.
nvt