Voorspel is leuk, voorspellen is nutteloos. Van Taleb naar Soros via Het Uitverkoren Volk, Het oudste beroep en de Sybille.

Al jaren probeer ik bij elke jaarwisseling opnieuw probeer uit te leggen waarom het zinloos is om te proberen te voorspellen, en dat geldt vooral voor de toekomst natuurlijk.
Jaren was ik de enige in ons kleine land die dit riep, maar ook daar komt nu beweging in.

Sinds de publicatie van Taleb’s Zwarte Zwaan is er iets veranderd en zijn er meer mensen die ook zo denken.
Veel meer mensen.
Dat kan je zo zien, want de laatste keer dat ik de moeite nam om te tellen hoeveel Google hits er op Black Swan kwamen bleef mijn teller steken rond de 2,5 miljoen hits. Vergeleken met een schamele 409.000 voor Willem van Oranje, Vader des Vaderlands.
Nu scoort Taleb 10 miljoen and counting.

De toekomst is niet te voorspellen, maar er bestaat juist een enorme honger naar deze voorspelling en dat is al zo sinds mensenheugenis. Nou gaat mensenheugenis niet zo erg lang terug maar laten we ons beperken tot de Oude Grieken en het Orakel van Delphi, tot Homerus, tot Herodotus en tot de mythes rond de oorsprong van Rome via de Sybille van Cumae.

Telkens zien wij dat mensen tot veel, vaak tot alles bereid zijn om teweten wat de toekomst inhoudt. Maar nog leerzamer is dat ook de verkopers van deze adviesdiensten altijd te boek staan als bijzonder handige uitbaters van deze menselijke zwakheid. Vooral dat mens van Cumae onderhandelde erg gewiekst, u hebt geen idee. Helaas, vrouwen lijden onder een glazen plafond. De Sybille kreeg het later in haar leven overigens ook moeilijk, zo vertelt Ovidius ons. Daar komen we morgen op terug.

Er is dus niets veranderd. Grote honger naar voorspellingen, steeds meer bewijs dat voorspellingen nutteloos zijn en steeds handigere maar wel oude trucs om die voorspellingen te slijten.
Want let u maar eens goed op, de maniertjes om u zo ver te krijgen dat uw geld en tijd opoffert voor een verhaal dat er naar alle waarschijnlijkheid naast zal zitten zijn steeds dezelfde en ze werken alleen omdat u van harte meewerkt.
Of misschien vooral onbewust.

Dit zou allemaal geen probleem zijn als we niet voor ons vak afhankelijk waren van enige visie op de toekomst.
Daarom is het van te voren al zeker dat we geen zieltjes gaan winnen met onze visie, dat de toekomst niet te voorspellen is.
Maar kijk er is nog hoop. Want de toekomst is voor sommige zaken wel degelijk te voorspellen.
Ik denk te weten dat ik doodga en er is ook grote kans dat ik de onaangename ziektes van mijn vader zal erven.
Daarom is sparen de beste strategie want een menselijk bestaan, die laatste jaren, is een beetje zoals in een bordeel zonder pret.
Het lijken allemaal heel aardige dames maar uiteindelijk draait het om geld en zodra niemand oplet gebeuren er de raarste dingen.
Als u bordelen toch al niets vindt moet u echt weg blijven uit bordelen zonder pret.
Misschien toch eens die memoires van die poepelverkoper aan het Singel lezen?
Nee, geen tijd voor. Terug naar de toekomst.
Een groot aantal statistische zaken zijn dus vrij goed te voorspellen en ook over het marktaandeel van Nestlé in chocolade en van Reckitt Benckiser in afwasmachine producten kunnen we iets zinnigs zeggen.
Waarom dan niet over financiële markten?

Nu moeten we hier direct een uitzondering maken voor het Uitverkoren Volk.
De lievelingen van onze Schepper.
Zij die vaak bespot worden en in het zweet huns aanschijns hun brood moeten verdienen.
De stammen der Technische Analyse. Met een beetje fantasie vind je er zo een stuk of twaalf en wie weet nog wel een dertiende stam, vrij naar Arthur Koestler.
Nu denk ik persoonlijk dat TA soms werkt, in sommige markten, en in andere minder.
Dus gaan we dit hoofdstuk even overslaan. TA is een verhaal apart want het is een soort kerk met rituelen, gelovigen, priesters en kardinalen. Er zijn een aantal pausen, net zoals in de XIVe eeuw. En er zijn ketters. Albigenzen en Waldenzen die net iets anders bezig zijn, met even goede bedoelingen.

Als u iets wilt weten over TA moet u Loef lezen, op deze site.
Die weet er echt veel van.
In tijden dat Loef erg populair is werkt TA.
Het omgekeerde is eveneens waar.
Wanneer Loef zorgelijk kijkt werkt TA niet en lopen mensen niet meer met hem weg.
Terwijl het toch dezelfde aardige joviale Loef is.
De wereld is onrechtvaardig.
De materie is complex. De gemoederen raken snel verhit.

Terug naar voorspellen van financiële markten.
Het leuke van financiële markten is dat voorspellingen gedoemd zijn.
Denk eens aan George Soros.
Waar kent u deze man van? Ex-werkgever van Mabel? Topbelegger? Filantroop? Auteur? Laten we eens naar dat laatste kijken. Soros is een man waar ik persoonlijk nooit genoeg van krijg en graag naar luister.
Omdat mensen heel gemeen zijn en omdat mensen nog jaloerser zijn dan gemeen, nemen ze Soros niet helemaal serieus als auteur.
Waarschijnlijk is dat omdat hij ook andere dingen doet. Dat vinden mensen die ook die andere dingen doen niet leuk want in de meeste gevallen doen ze het immers minder goed dan Soros, of het nou als auteur, filantroop, belegger of opinieleider is.
Schoenmakers moeten zich bij hun leest houden, ook al geven ze schoenen weg aan mensen die die nodig hebben.
Soros wordt niet naar waarde geschat en dat is ten onrechte.
Soros’ belangrijkste bijdrage tot ons financiële denken is het begrip reflexiviteit. Daarmee wil hij aangeven dat bepaald gedrag een voorspeld effect kan hebben en dat zo’n effect weer ander gedrag uitlokt dan voorspeld. Dus je kunt voorspellen maar doordat de voorspelling uitkomt komt het toch niet uit. Want systemen bestaan uit mensen en mensen reageren. En dan loopt het anders dan voorspeld.

Als u denkt dat dit een tekst voor het Simplisties Verbond is zit u ernaast. Ik wil u best een tekst van Soros zelf voorschotelen en ik heb ze klaarstaan. Maar dan krijg ik weer grommend commentaar dat het te moeilijk is. En het verhaal wordt dan veel te lang.
Nederlandse studenten houden zich tijdens hun studie immers vooral bezig met het aanleren van sociale vaardigheden en het consumeren van bier en andere onsmakelijke genotmiddelen.
Dan is die arme Soros al snel complex en moeilijk door te komen.
Maar nu weet u waarom voorspellen van de toekomst geen zin heeft.

Maar het is tijd om het eens te gaan hebben over de Sybille.
De Peetmoeder van de voorspellers. En van de voorspelsters.
Inspelen op de behoefte tot voorspellen is één van de Oudste Beroepen ter wereld.
Voorspellen is immers een bijna zondige zwakheid.
Slimmeriken -en slimmerikerinnen- maken daar handig gebruik van, al meer dan 35 eeuwen lang.
Zwakheden lokken Oudste Beroepen uit, lijkt het wel.
Laten we eens kijken wat we van de Sybille kunnen leren.
Want wanneer we doorkrijgen hoe een Oudste Beroep inspeelt op onze zwakheid kunnen we daar iets aan doen.
Precies zoals George ons uitlegt.
Leren is een vorm van reflexiviteit.
Morgen gaan we door.

Michael Kraland

Reacties zijn welkom op kraland@inveztor.nl

Michael Kraland is financier en oprichter van Inveztor. Disclaimer Kraland: nvt.