Terwijl u van een welverdiend weekend genoot, kwam Timothy Geithner, de Amerikaanse minister van financiën, met een vervelende boodschap.

De politici hebben nog maar tot morgenavond om een procedure uit te werken en een overeenkomst te bereiken over het schuldenplafond, aldus Geithner op Bloomberg. Dat plafond dreigt Amerika administratief klem te zetten.

Althans, niemand weet precies wat er gaat gebeuren. Financiële markten haten onzekerheid. Ze zijn daarin niet alleen, mensen reageren nog veel slechter op onzekerheid en we noemen dat enorme stress.

Niet handig
Of het handig is de zaken nog eens op scherp te zetten weet ik niet. De officiële doodlijn voor een akkoord is 2 augustus maar nu blijkt, volgens Barclay’s, opeens dat 10 augustus ook best kan. Erg belangrijk is dit niet, vergeleken bij de eventuele gevolgen. Een sisser? Natuurlijk kan dat.

[inline-advert id=ad7]

Een tikje naar beneden in de obligatiemarkt. Een zwakke beurs even. Maar verder liggen er geen lijken op straat, zoals in Noorwegen. En België heeft al 400 dagen geen regering, dus waar hebben we het over? Zijn de Amerikanen dommer dan de Belgen?

Als dat zo was, dan zouden er Amerikanenmoppen zijn. Maar de Amerikanen vertellen moppen over Polen of over Noorse inwoners van het Midden-Westen, dus dat is het niet.

Onzeker is onprettig en als het dan gaat over het eventuele kapseizen van het financiële stelsel, dan is het geen overdreven paniekhouding om daar even bij stil te staan. Kijken of alles aan boord goed is vastgesjord voor wanneer het opeens heel erg zwaar weer wordt.

Gemeen
De Amerikaanse crisis heeft één heel belangrijk punt gemeen met Europa. En een ander punt is volledig anders en daarin ligt wat hoop. Voor Amerika, niet voor ons.

De Amerikaanse crisis valt uiteen in een deel waar de politici mee opgezadeld zitten en waar ze allemaal aan meegedaan hebben en een ander deel. Beide partijen zijn verantwoordelijk. Laten we dat het deel noemen waar ze niets aan konden doen, hoewel je daar flink over kunt debatteren. Maar dat gaan we nu niet doen.

Maar ze hebben volledig schuld aan het ziekelijke twisten dat nu aan de gang is. Dat is het andere deel, het geruzie, om electorale punten te scoren. Dit is een levensgevaarlijk probleem, in combinatie met wat er al in Europa aan de gang is. Markten kunnen opeens omslaan en dan in dit geval naar beneden als er niet snel iets gedaan wordt.

Natuurlijk, een korte beurs impuls naar boven is heel waarschijnlijk als morgen de knoop wordt doorgehakt en een compromis wordt bereikt. Een goed compromis dan wel, anders is de vreugde van korte duur.

Daarmee bedoel ik een dag, een paar dagen, een week. Genoeg tijd om de analyses te lezen die zeggen dat het niet veel uitmaakt. Maar wij geloven niet dat er morgen ook maar iets positiefs gaat gebeuren, die kans is nu klein.

Europese verantwoordelijkheid
In Europa hebben de politici net zoveel verantwoordelijkheid. Eerst laten ze Griekenland ontsporen, jarenlang. Dan tolereren ze anderhalf jaar lang het Griekse verhaal omdat direct ingrijpen politiek moeilijk ligt. De eerste fout was erg, maar de tweede kan tot een katastrofe leiden. Het is gewoon allemaal enorm dom en de ernst is pas de afgelopen maanden goed doorgedrongen.

De Jager wil in het begin zelfs massaal lenen om Griekse obligaties te kopen. Met zijn Belgische collega Reijnders. Het Komisch Duo. Wanneer je daar aan terugdenkt, huiver je over wat ons te wachten staat, maar dit is het soort leiderschap waar we het mee moeten rooien. Klagen helpt niet, het is een gegeven.

Europa is nu met een beter plan gekomen dan verwacht, maar toch heeft dat plan grote kans te mislukken. Niet vanwege de vreemde houding van de ECB. Die wilde niet mee doen met de reddingsoperaties en verhoogde de rente tijdens de laatste crisis. Soit. Het staat rommelig en daar gaat het dus om.

De reden is een politieke. Europa kan gewoonweg niet met één stem spreken, omdat Europa daar niet voor is toegerust met de juiste institutionele structuur.

Het kan vriezen
De VS hebben één president en twee partijen. Dat is toch gemakkelijker zaken doen, hoe moeilijk het nu ook lijkt. Amerikaanse banken, zo blijkt nu, zijn al enige tijd bezig hun geldmarktfondsen niet meer hun tegoeden bij Europese banken te laten stallen. Dat is hoogst verontrustend en dat krijgt u morgen op uw bord. Tenzij u Inveztor leest natuurlijk.

Waarom is dit verontrustend? Omdat dit het bevriezen van de financiële markten betekent. Midden in de zomer? Jazeker, en met een zware Lehman bijsmaak. De Financial Times komt vanavond met een bericht hierover.

In de PolderPortefeuille komen we opnieuw in actie, als het vannacht niet is -ik heb een diner-, dan wordt het morgen.

De vakantie is nog  amper begonnen en de ene golf na de andere komt er aan.

Kanselier Merkel heeft het spel veel beter gespeeld dan iedereen dacht. Ze zei dat er weinig spectaculairs zou gebeuren en toen gaf Duitsland meer toe dan de markt verwachtte.

We schrijven hier elke keer dat wie wil regeren, vertrouwen in moet boezemen en de markt moet verrassen. Dat is niet gemakkelijk wanneer de dag van de vergadering al vaststaat en een meute journalisten voor de deur wacht met camera’s en microfoons. Toch kwam er meer uit Berlijn en Brussel dan verwacht en vandaar de pret.

Twee katers
Nu het feest voorbij lijkt dreigt een kater. Of, waarschijnlijk, twee katers. En dat is nog zonder dat we rekening houden met onvoorziene gebeurtenissen, zoals de tragedie in Noorwegen, op de achtergrond geraakte atoomwapens in Iran of Pakistan en dergelijke. We hebben het hier alleen over de financiële crises in Europa. En natuurlijk, want dat is de volgende golf, de VS.

[inline-advert id=ad7]

Als je in Europa vraagt wat er in Amerika gaat gebeuren met het schuldenplafond dan zeggen degenen die het weten kunnen dat het ernstig is, als er een camera loopt tenminste, maar dat er natuurlijk een akkoord komt, op het laatste moment. Wanneer de camera’s draaien, zeggen ze dat natuurlijk ook weer anders maar laten we niet moeilijk doen in het weekend.

Daarom is het goed even te checken of dit wel zo is. Want Amerika is wel degelijk een risico, omdat Amerika sterk radicaliseert. Crises zijn nuttig omdat ze de aandacht vestigen op een probleem dat opgelost moet worden. Amerika moet net zoals Europa een probleem oplossen en dat is dat hun schuld onder controle moet komen.

Republikeinen radicaal, democraten toeschietelijker
Nu is het zo dat de schuld sneller groeit dan de economie. Republikeinen, die nu de radicalen zijn, willen niet toegeven dat de belastingen omhoog moeten. Democraten zijn iets toeschietelijker en zijn bereid afstand te doen van wat traditionele instincten en zijn bereid uitgaven te beperken.

Het is zinloos te kijken naar sideshows zoals ontwikkelingshulp en agri subsidies, die twee posten samen zijn ongeveer 1,5%. Het gaat om pijnlijke zaken zoals Medicare voor ouderen. Als dit zo doorgaat, zijn de uitgaven voor sociale programma’s plus rente in 2024 even groot als het hele Amerikaanse budget.

De uitgaven zijn helemaal uit de hand gelopen. Dat wisten de Amerikanen vroeger ook al, maar toen dachten ze dat dit niet voor 2060 zou gebeuren. Nu is het dichtbij. Er moet dus iets gebeuren.

Wennen aan crisis
De kans is misschien niet zo groot dat er niets gebeurt, maar de kans is heel groot dat er niet genoeg gebeurt om tot een oplossing te komen. Dan is de crisis voor niets geweest. Dan kan er nog iets gevaarlijkers gebeuren en dat is dat de kiezers aan de crises, meervoud, gaan wennen.

De situatie is dus naar het gevoel van Inveztor wel degelijk gevaarlijk. Alleen, wie een beetje crisis blasé is, heeft al snel de neiging om de situatie te onderschatten.

Om het even eenvoudig te houden: we hadden afgelopen week een situatie bij de hand waar Europa kon kapseizen en een wereldcrisis kon veroorzaken. Nu is het zo dat op 2 augustus, of op 10 augustus, de VS in een situatie is waar hun politici de handen ineen moeten slaan om een crisis te voorkomen.

Een zomervakantie, twee kapseiskansen. Om de zomer rustig door te komen zijn we 50% liquide met veel goud, veel zilver en als framboosje op deze taart wat Nasdaq calls long. Want je weet nooit. Het gaat er niet om gelijk te hebben, maar om kansen te beoordelen. Ook in een levensgevaarlijke markt.