De Franse wijnoogst van 2003 is veelbelovend, maar hoe kunnen
wijnliefhebbers hierop inspelen? Hoe ga je om met wijn, als belegging? Hoe
en wanneer kunnen we Franse wijnen het best kopen?

Op deze vragen en vele andere geeft Michael Kraland, wijnliefhebber en
woonachtig in Frankrijk, zijn mening. In een eerder leven was Kraland onder
andere actief in de wijn-, cognac-, armagnac-, champagne- en
whiskyindustrie. Tegenwoordig koopt hij alleen nog wijn voor een Parijse
wijnclub en voor zichzelf.

Investeren in wijn lijkt op beleggen in aandelen, behalve dat er grote kans is dat u hoofdsom en dividend weg klokt. U investeert om door te verkopen, of om zelf te drinken. Doorverkopen is niet aantrekkelijk, omdat u te maken krijgt met kosten, plus vervoer en eventueel nog btw.

Als u alleen uw belegging op wilt drinken, kunt u uw aanpak ook toetsen aan die van een aandelenbelegger. U kunt net als bij aandelen beleggen in small of in big caps en in groei-of waardeaandelen.

In de wijnwereld kunt u kiezen voor gevestigde namen of kleinere spelers. De secundaire markt voor de gevestigde namen is beter en daar betaalt u ook voor. Om de secundaire marktverwachtingen van kleinere namen moeten wij vaak lachen.

Garagewijn
Alleen andere beginners kopen die wijnen voor een goede prijs. De beurskoers hangt dan nauw samen met de prijs, waarop de wijn in de huidige jaargang voor btw aangeboden wordt. Dat is meteen 40% minder dan u verwachtte, wees daarom voorzichtig. Wanneer u populaire niche spelers koopt, zoals Valandreaud in Bordeaux, zit u in een momentum markt.

Er is grote kans dat weinig van die flessen ooit opengemaakt worden. Valandreaud is klein, het is een garagewijn met een grote dosis hype. Als die blijft groeien en als wijngoeroe Robert Parker deze wijn goede cijfers blijft geven, zit u goed. Anders kan uw wijn crashen. Net zoals bij beleggen, is het zaak om van tevoren te kijken hoe u uw risico kunt verminderen.

Garagewijnen zijn wijnen zoals Château Le Pin of Valandreaud, die in kleine hoeveelheden worden gemaakt. Het fenomeen begon met bovenstaande châteaux, al staat er geen kasteeltjes bij Valandreaud, een klein oppervlakje aan de rand van St. Emilion, waar een voormalige loketbediende een geconcentreerde wijn maakte.

Timing
Die wijn beviel Parker erg goed. Daardoor was deze wijn meteen uitverkocht. Het volgende jaar ook. Toen tegen steeds hogere prijzen. Nu vindt iedereen opeens een apart stukje grond, met typische eigenschappen waarvan de druiven in een kleine aparte ruimte, liefst iets waar vroeger een auto heeft gestaan, verwerkt worden.

Hoe het ook zijn, wanneer u voor eigen gebruik koopt, hebt u veel minder kans op teleurstelling. U drinkt uw wijn op, soms wat sneller, soms wat langzamer. U kunt flessen cadeau geven. Als de wijn tegenvalt, is er ook niets aan de hand, want de meeste mensen in uw omgeving weten er toch niets van en kijken alleen naar het etiket.

Omdat u doorgaat voor kenner en we zijn allemaal kenners – de vraag is alleen in wiens ogen – smaakt uw cadeau goed. Als u het spel goed wilt spelen, moet u twee factoren goed kunnen inschatten. Ten eerste is daar timing. Laten we de Bordeaux-markt, die verreweg de grootste investment grade wijnmarkt ter wereld is, als uitgangspunt nemen.

Enron à la bordelaise
Ieder decennium is er een moment waarop Bordeaux crasht. Soms komt het door overmatige speculatie, soms door teveel aanbod en soms door economische recessie, waardoor de vraag wegvalt. Er kan ook een schandaal plaatsvinden: een Enron à la bordelaise. Dit is het adjectief van Bordeaux en wordt zonder hoofdletter geschreven.

Ik wil namelijk voorkomen dat u mij verkeerd begrijpt en mij een e-mail stuurt. Meestal is het een combinatie van een aantal van bovenstaande factoren. In 1990 crashte Bordeaux, omdat een nare snor uit Irak een buurland binnenviel. Wat ook speelde, was dat de markt vanaf 1982 op één jaar na alleen goede tot zeer goede jaren had gekend.

De kelders van de klanten lagen gewoon vol. Wie toen geld had, kon de prachtige wijnen van 1988, 1989 en 1990 voor een zacht prijsje verwerven. Beter nog, er bleken nog wat voorraden uit 1982, 1985 en 1986 onverkocht in de VS te liggen. Die kwamen terug. Het duurde tot 1995, voordat de prijzen zich begonnen te herstellen.

“Commercieel”
De tussenliggende jaren waren allemaal zwak, de wijn werd steeds goedkoper en er kwam pas weer een echt goed jaar in 1995, gevolgd door een even goed 1996, een zwak 1997, toen weer twee goede jaren en een prachtig jaar 2000. Sindsdien hebben we twee jaren gehad, die de handelaren en eigenaars “commercieel” noemen.

Dat is een eufemisme voor pet en de prijzen zijn dan ook hard gezakt, terwijl de voorraden groot zijn. U gaat nu een beslissing nemen: is dit het goede moment om in te stappen? Daar kunnen we een aparte column aanwijden en dat doen we vandaag niet. Vervolgens moet u een tweede serie beslissingen nemen: welke namen koopt u?

Als u uw timing goed hebt, is er niets aan de hand. U koopt gewoon de eerste tien namen van het klassement van 1855, dat nog steeds toonaangevend is. Die namen zijn duur, maar ook duurzaam. Als u geen krent bent en veel Nederlanders, zelfs rijke, zijn dat wel, geeft u een paar dollars uit aan een abonnement op The Wine Advocate.

Spugen
Dat is de toonaangevende nieuwsbrief van de reeds genoemde Parker. Hij is een Amerikaan die, tot de intense ergernis van veel Fransen, de smaakscheidsrechter is geworden, doordat hij vanaf de eerste dag geheel onpartijdig wijn op kwaliteit beoordeelde. We kunnen stellen dat de Fransen zelf de deur naar hun boudoir open hebben laten staan.

Ze hadden het zelf ook net zo goed kunnen doen. Blijkbaar had niemand het idee om geheel zonder conflicten dit belangrijke kruispunt te bezetten. U pakt daarom Parker erbij en koopt de topnamen. Dat is eenvoudig, die hebben de beste cijfers en het maximum is 100. Bij een wijn onder de 80 kunt u beter spugen.

Wij horen Amerikanen, daar zijn tenslotte het Amerikanen voor, zeggen dat de Fransen, zij die de voordeur open hadden laten staan dan, wel eens opscheppen over hun aankoopbeleid. “Ik koop alleen boven de 95”, zegt iemand dan. Bij de slijter staan de punten van Parker er gewoon bij, wij zien het nu ook in Nederland.

Vanessa-kelder
Gebruik Parker vooral als gids om vergissingen te voorkomen. Anders loopt u de kans met een sterk Parker getypeerde kelder te eindigen. Niets ernstigs vergeleken met de meeste Nederlandse kelders die ik ken, maar toch een beetje zoals de mondjes van die dames die in de Vanessa-kliniek zijn geweest, als u begrijpt wat ik bedoel.

Overigens kan ik over Robert Parker niets dan goeds zeggen. Deze man heeft veel goed werk verricht en menige Franse wijnmaker op de kaart gezet. Mijn respect voor hem is evenredig aan de haat en naijver van de grote Bordeaux-spelers, al geven ze dat nooit officieel toe, want dat durven ze niet. Lafheid in grijs flannel.

Als u een value buyer bent, koopt u wat Parker de sleepers of the vintage noemt. Ik heb dat altijd sympathiek gevonden. Een voorbeeld. U koopt dan een wijn, die naar zijn mening onderschat wordt. Dat komt vaker voor dan wijndrinkers denken. Iemand heeft een château overgenomen en maakt zijn eerste, goede wijn.

Zwarte tanden
De markt proeft, maar denkt aan de eindgebruiker, die nog steeds een matige indruk heeft van dit etiket. Dan is de prijs laag voor de kwaliteit. Als de nieuwe eigenaar het volgende jaar weer een mooie wijn maakt, begint de prijs te stijgen tot de prijsvorming overeenkomt met die van gelijkwaardige wijnen.

Wie hier de tijd voor heeft en het leuk vindt, moet dit vooral doen. Het enige dat u nodig hebt zijn goede relaties in de wijnwereld, want amateurs worden niet uitgenodigd bij de proeverijen. Dat is terecht, want u proeft dikke, naar het zwarte neigende inkt, waar de meeste amateurs toch geen weg mee weten.

Tip: glimlach niet triomfantelijk bij terugkomst in uw hotel. Uw tanden zijn dan immers zwart.