Het job-nieuws in de VS was goed en daarom gaan we naar boven. Dat gaat hard, want de shorts moeten coveren, de fondsen moeten de concurrentie bijhouden en de stieren moeten rennen. Dat kan even duren, maar niet lang in deze nerveuze markt.

De dollar is weer netjes terug in zijn hok op 1,16. Is dat, hoewel beter dan 1,176, niet slecht? Dat geeft niet, oktober begint prachtig voor de beurzen en de beren moeten terug naar hun hokken.

De berenconsensus is nu, dat er nog een beetje tijd is om met nieuwe banen te komen in de VS. Om terug te koppelen, als die er niet komen zakt de wereldeconomie in, omdat de Amerikaanse consument al te lang in de loopgraven staat en aflossing nodig heeft.

Rente laag, huizen hoog
Europese consumenten willen niet, Japanse willen nog niet, Amerikaanse consumenten hebben nu nieuwe huizen, lage rente, hergefinancierde hypotheken, auto’s met financiering à 0%, zodat de auto-industrie ontslagen aankondigt en het wachten is op traction. Als de wielen grip krijgen op de weg kunnen we weer vooruit, maar het moet snel gebeuren.

De rente wordt kunstmatig laag gehouden. Daardoor wordt er steeds meer geld gecreëerd, waardoor consumenten herfinancieren. Ze kunnen veel meer geld mobiliseren, dat tot nu toe in hun huizen zat. Daardoor zijn de huizenprijzen met name in de VS, Engeland, Ierland, Spanje en Nederland hard gestegen.

De aandelenmarkt is in de VS nog steeds duur, met een S&P 500 rond de 1000 en een Dow Jones net onder de 10.000. Het idee van de Fed is het volgende: we houden de rente laag. Bedrijven herstructureren. Winsten komen weer op peil. Daar zijn we nu. Vervolgens moet er geïnvesteerd kunnen worden en komt er meer werk.

China
Daardoor raakt de extra capaciteit op en komt er vraag naar banen. Nieuwe werkgelegenheid houdt nieuwe vraag in van de kant van de consumenten. Dat betekent investeringen en dan gaan we de goede kant op. Beren zien vooral een structureel zwakke dollar, omdat de markt vertrouwen verliest in de schuldenaar die de schuld bij zijn crediteurs zoekt.

China bijvoorbeeld. Hun yuan is te laag. Er is geen enkele reden voor de Chinezen om daar wat aan te doen, integendeel. Er is ook geen enkele manier om ze te dwingen. De dollar af laten glijden maakt de yuan alleen maar goedkoper, omdat die twee aan elkaar gekoppeld zijn. Ruzie maken helpt al helemaal niet.

De Amerikaanse schuldenaar maakt dan bonje met zijn crediteur, die zijn rente laag houdt door staatsobligaties te kopen. Hoe meer ruzie, hoe meer die financier er genoeg van krijgt en liever, we zeggen maar wat, euro’s koopt. Die stijgen dan ook en dat is leuk meegenomen voor concurrerende exporteurs in Europa.

Berenscenario
In dat geval moeten de Amerikanen nieuwe crediteuren aan zien te trekken. Dat kan, als ze de rente verhogen. Het vervelende is dat dan geen 0%-financiering meer gegeven kan worden aan autokopers. Refi’s, herfinancieringen van hypotheken, zijn dan ook voorbij, want hypotheken worden dan meteen duurder.

Dat betekent het einde van de huizen-boom, die één van de bronnen is van de overleving van de consument. Steeds meer schulden maken kan alleen als je een baan hebt en een huis, waarop je een hogere hypotheek kan nemen tegen een lagere rente. Wanneer de rente stijgt, stort dit hele kaartenhuis in elkaar.

Dan moeten de schulden namelijk afgelost worden. Dat maakt een einde aan de uitgaven en dan krimpt de economie. Bedrijven moeten dan weer personeel ontslaan om zich aan te passen. President George Bush wordt in dit scenario niet herkozen, een Democraat mag dan de financiële stal opruimen en dat gaat gepaard met lastenverhogingen.

Weinig tijd
Wie weet, spat er in zo’n geval een Fannie Mae of een Freddie Mac uit elkaar. In ieder geval neemt de binnenlandse vraag af, de dollar daalt, Europa tankt, Japan, het land van de rijzende yen, stagneert weer en de Chinezen produceren gewoon door, met hun aan de dollar gekoppelde munt.

De klok tikt. De effecten van herfinancieringen en belastingverlagingen zijn straks uitgewerkt. Financieringen à 0% zijn er niet lang meer, want de negatieve effecten daarvan worden nu voelbaar. Die nieuwe banen moeten er snel komen. Anders komen we in het berenscenario terecht met een steeds lagere dollar en grotere economische onzekerheid.

Dubai en Cancun hebben misschien een nieuw tijdperk ingeluid, een periode van protectionisme. Dat zou ook een jobstijding zijn.