Na Zwarte Maandag ’87, Koeweit ’90, Rentehobbel’94, Rusland ’98, Internet 2000 en die leuke periode van ’01 tot maart ’03 kunnen we nu zeggen dat we toch een aantal van dit soort evenementen hebben meegemaakt waaronder een paar heel vervelende.

Je raakt er wel aan gewend en dat is maar goed ook. Eén van de thema’s die we vaak in onze presentaties aansnijden is die van de normaliteit van dit soort bewegingen. Het hoort er bij. De meeste mensen die we op zo’n avond spreken blijken dat niet te beseffen, wat raar is, want bovenstaande bewegingen zijn toch vrij algemeen bekend.

Een crash is pas echt een crash als hij onverwacht snel komt. Dat gebeurde deze keer, want ondanks alle Sell in May-verhalen piekte de Global Risk Appetite zoals gemeten door Crédit Suisse op 8 Mei.
Toen was iedereen dus nog optimistisch en nu ligt dat wat anders.

Hardste klap sinds ‘87
Wat vervolgens plaats vond is de hardste klap sinds ’87, gemeten als daling van trek in risico.
Iedereen weet nu dat opkomende markten en grondstoffen de hardste klappen kregen en dat zijn natuurlijk ook de meest speculatieve markten. Hetzelfde geldt voor goud, want wat je ook van goud denkt, de grafiek gaf duidelijk aan dat deze markt bijzonder speculatief was geworden.
Goud kon alleen nog maar omhoog, zo wist iedereen te melden en er ging dus in sneltreinvaart $100 per ounce af.

Maandagavond hadden we ons radioprogramma Slapend Rijk, om dat te beluisteren klik hier, en daar hadden we het met onze gast Willem Middelkoop over dit soort zaken.
We waren toen wat optimistischer aan het slot van de dag (iedereen die we spraken was toen geschokt) dan aan het begin en dat was omdat de prachtige acceleratie van de verkoopsgolven aan het eind van de dag er op wezen dat er bloed begon te vloeien.

De ideale correctie is er één die de zwakke spelers en degenen die teveel risico hadden genomen uit de boom schudt, maar de boom zelf wel laat staan.
Misschien, dachten we toen, is deze crash wel een correctie. Gisteren veerden de markten op, zij het niet op agressieve wijze, en vandaag gaan ze weer in de min. De bodem van maandag wordt dus opnieuw getest.
Ook dat is goed en geruststellend.

Er is nog meer dat er op wijst dat dit niet meer is dan een bijzonder gewelddadige correctie en er is ook genoeg te zeggen voor voorzichtigheid want als u denkt dat wij de markt kunnen voorspellen raden wij u toch liever een ander loket aan.

De nieuwe gevleugelde uitdrukking is “Angst voor slecht beleid”.
De markt is bang dat de Fed en de ECB de dreiging van inflatie verkeerd gaan aanpakken.
De Amerikaanse cijfers van vanmiddag wezen erop dat het met die inflatie in Amerika wel mee zal gaan vallen want de groei vertraagt.
De dollar reageerde al snel anders dan verwacht omdat die eerst keurig zakte en toen steeg, wat toch raar is.
Zo is het ook raar dat obligaties stijgen wanneer er meer inflatie verwacht wordt en dat aandelen dan zakken en goud ook. Volgens onze economie lessen moest dat juist andersom.
Wie nog zo denkt is vergeten dat er twee soorten bewegingen in de markten zijn. Wat we zien en wat we niet zien, om met Bastiat te spreken.

Als er de afgelopen jaren één ding duidelijk is geworden, dan is het dat de exponentiële groei van derivaten, van hedge funds en van hefbomen die tot de hemel groeien er voor zorgt dat er steeds meer is wat we niet zien.
Die krachten zijn nu aan het werk.
Daarom is het moeilijk aan te geven waar we nu zitten. Crash of correctie?
Wie smeert daar die twee broodjes ?

Michael Kraland

Michael Kraland is columnist bij Inveztor.