Beleggers, vooral mannen, hebben de neiging zichzelf schromelijk te overschatten. Er is heel veel bewijs voor deze stelling dus u moet niet denken dat u een uitzondering bent, want ook dat is normaal en deel van uw eigen zelfoverschatting.
De grote meerderheid van beleggers denkt immers dat zij bovengemiddeld goed zijn. Dan houdt het al op.

Beleggers hebben ook de neiging allerlei dingen te zien die er niet zijn. Toeval? Dat komt nauwelijks voor en weet u, de markt, nou, die gaat morgen omhoog. Daar is inderdaad 50% kans op.

We komen nu in een jaarlijkse periode waarin gevraagd wordt naar voorspellingen. Hoe hoog staat de AEX eind volgend jaar? Welk aandeel gaat het meest stijgen? Gaat de dollar nou omhoog of omlaag?
Deze vragen zijn idioot. De markt is niet te voorspellen. Je kunt hoogstens achteraf een plausibele uitleg geven van wat er is gebeurd en ik kan u verzekeren dat zelfs dat voor de meeste beroepsbeleggers nog teveel gevraagd is. Je zou kunnen zeggen dat de voorspellers dus idioten zijn, want zij houden zich bezig met iets dat zinloos is en besteden er erg veel tijd aan. Echt, in sommige van die verhalen zit heel veel werk.
Maar wat te denken van de leden van het nobele gilde van de pers? Het journaille gooit graag olie op het vuur. Niet alleen drukken zij al die nonsens af, ik kan u verzekeren dat zij er ook met nadruk om vragen en, erger nog, geïrriteerd reageren wanneer je zegt dat je niets te voorspellen hebt.

Als de heren van de pers er zo om vragen moeten we concluderen dat de meerderheid van hun lezers enorm verlegen zit om die voorspellingen. Dat klopt in zoverre dat er altijd mensen zijn die liever niet zelf nadenken maar als onthoofd pluimvee achter een ander aanrennen. Ik kan u verzekeren dat het zo is, ik maak het vaak mee.

Er zijn natuurlijk ook handige jongens, of handige meiden zoals Elaine Garzarelli –weet u nog wie dat is? – die gebruik maken van deze menselijke zwakheden.
Laten we het eens over Elaine hebben, dan stoten we niemand voor het hoofd want zij leest vast geen Nederlands. We zouden het immers ook over de bekendste Nederlandse voorspellers kunnen hebben en dan heb ik straks geen vrienden meer.
Elaine voorspelde de crash van ’87. Ze was volkomen onbekend dus luisterde niemand naar haar. Dat veranderde meteen en vanaf die dag kreeg ze haar eigen beleggingsfonds dat direct volliep en dat vervolgens zeven jaar lang onder de maat presteerde. Gedurende elf jaar was Garzarelli nummer een in de verkiezing van de beste kwantitatieve analist. In ’96 vertelde ze op CNBC dat ze voor de tweede keer in tien jaar bearish was. Doek.

Dit fenomeen is niet nieuw. De voorspellingsbusiness is al heel oud. Delphi anyone? De Sybille van Cumae? Mensen vragen en smeken erom. Er zijn dus niet alleen maar idioten maar uiteraard ook charlatans, meer dan u denkt. Maar de gevaarlijkste voorspellers zijn degenen die hun eigen lichaamslucht voor parfum aanzien. Zij geloven echt in hun wonderolie en hebben vaak veel succes.
Niemand meet hun voorspellingen goed na en zelf zorgen ze ervoor dat hun spoor van vernieling onopgemerkt blijft. De geplukten klagen weinig, de survivorship bias onder de gelukkigen is groot.

Ik doe elk jaar twee voorspellingen, al een jaar of vijftien. Een over de markt en een over valuta.
De markten zullen, gedurende 2007, fluctueren. De dollar blijft, ook volgend jaar groen.

Michael Kraland 
    Michael Kraland is oprichter en columnist van Inveztor. Disclaimer niet van toepassing.