Fouten horen bij het geldspel. Net zoals bij elk ander vak en helaas ook bij chirurgie. Het verschil is dat je bij geld vooral naar het resultaat kijkt. Door de hedgefondsgekte proberen de betere analisten van beleggingsvehikels, waarvan hedgefondsen een belangrijk deel uitmaken, te doorgronden wat nu precies leidt tot resultaten.
Op dat gebied is nu vrij veel kennis verzameld en het resultaat onder de streep is voor velen nogal ontluisterend.
Mystiek blijkt een kwestie van veel banalere zaken. Zo wordt de liefde soms gezien als een kwestie van wrijving tussen pijpjes en slijmvliezen. Veel hedgefondsen die in aandelen doen concentreren zich op small-en midcaps.
George Soros, de grote financier en filantroop, zat dit jaar goed in zijn keuzes, maar fout in zijn uitvoering van zijn ideeën.
In mijn eigen portefeuille heb ik ook twee belangrijke keuzes gemaakt. Voor olie en voor goud. Maar was het maar zo eenvoudig. Mijn olieen goudaandelen zijn exploratieaandelen. Die zijn risicovol. En de huidige markt wil geen risico. Wel olie, maar geen olierisico, dus gewoon productie, liefst stijgende productie met gegarandeerde reserves, ‘proven and probable’. Idem voor goud. Goud in de grond is maar een dollar of 50 waard. Goudexploratiebedrijven met bewezen reserves noteren lager bij een goudprijs van $ 920 dan bij een goudprijs onder de $ 700. Oliebedrijven krijgen nu een marktwaarde toegekend die, voor het exploratiegedeelte, neerkomt op een vijfde van hun potentieel. Vroeger was dat een derde.
Fouten in de uitvoering zijn dus snel gemaakt en de vraag is wat voor les je ervan leert.
Al jaren houd ik lezers en de arme mensen die mijn spreekbeurten moeten aanhoren voor dat succes minder interessant is dan falen. Bij succes is het niet altijd duidelijk wat je ervan kunt leren. Bij falen is het vaak maar al te duidelijk. Fouten zijn dus belangrijk leermateriaal dat je verplicht bent te gebruiken want het lesgeld is al betaald. Uit darwinistisch oogpunt zou je ook zo kunnen redeneren, maar dit terzijde.

Hoe gaan we om met onze fouten?
De Engelse SocGen-strateeg James Montier, die ook met een boek over gedragsmatig beleggen bezig is, vatte hierover onlangs wat academische research* samen. Onderzoek bevestigt wat ik altijd al dacht, namelijk dat starre knarren geen leuke mensen zijn. Bovendien zijn het slechte beleggers. Dat wisten we natuurlijk ook wel, omdat die mensen niet, excuseer het IT-cliché, buiten de doos denken. Je kunt meteen een overeenkomst zien met andere disciplines zoals de politiek. Waarom loopt Frankrijk steeds meer achter op sociaal en economisch gebied? Omdat het starreknarrendenken daar erg belangrijk is. Star links is er veel groter dan bij ons en star rechts ook. Mensen die denken dat er maar een eindige hoeveelheid rijkdom is en dat het gevecht dus moet gaan over de verdeling van de koek en niet over de vergroting. De ‘have nots’ zitten dan extreem links, waarvan het gedachtegoed erg populair is. Maar een deel van de ‘haves’ zit rechts en denkt eigenlijk net zo. Als zij iets krijgen zijn wij het kwijt.

Bij beleggers gaat het net zo, maar dan over de hoeveelheid beschikbare intelligentie. Die kun je zien als eindig of voor enige uitbreiding vatbaar.
Mensen die flexibel denken reageren beter wanneer het fout gaat. Nu zijn we terug bij het begin van dit verhaal. Mensen die niet flexibel denken gaan ervan uit dat het toch niet veel beter kan en dat het geen zin heeft om de zaken opnieuw tegen het licht te houden. Ze raken de weg kwijt als het even fout loopt en gaan met klappende vleugeltjes allemaal andere oplossingen proberen.

Op zo’n moment is het juist belangrijk te proberen je methode te verbeteren. Wees ijverig.
Flexibel betekent dat je weet dat je het beter kan. Altijd.

Michael Kraland

* Lees onder andere ‘Mindset: The New Psychology of Succes’ van Carol Dweck.