Goed. U hebt een doosje gouden munten, wat staafjes, blikgroenten, een stroomgenerator als u op het platteland woont, zaad voor de moestuin van volgend jaar, wat benzine en een paar goede vuurwapens.
Wel even trainen, met die vuurwapens, anders schiet u straks uw hond dood. Zoiets moet u vermijden. Pas doen als u echt honger hebt.
Banencijfers
Financiële markten zijn wat complexer dan gewoon overleven alsof het eind van de wereld nabij is. Neem nou vanmiddag. Om half drie kregen we de Amerikaanse jobcijfers. Als u de financiële televisie aanzet ziet u dat iedereen daar al de hele dag mee bezig is, het herkauwen van gisteren daargelaten.
[inline-advert id=ad7]
Markten zijn complex, maar dit is gemakkelijk. Die cijfers zijn goed, met 154.000 banen, maar dat is verder niet belangrijk. De trend is niet goed en die trend slaat niet om door deze maand. Wie nu juicht, en je zal ze maar foie gras moeten serveren, vergeet dat we maanden met slechte cijfers hebben gehad en dat in die tijd de markt steeg. Tot het kwartje viel. Dit soort dingen duurt niet lang.
Dubbel probleem
Want we hebben een dubbel probleem, Europa en Amerika allebei met een schuldenberg. Laten we tot slot even relativeren: door dit cijfer gaat Wall Street geen Zwarte Vrijdag in. Helpt dit te verhinderen dat er in Bunga-Bunga-land een bank run kan ontstaan? Verandert dit de beslissingsstructuur van de Europese instellingen? Vermindert dit de schuldenberg?
Nog zes uur tot het weekend. Goud staat op $ 1660. We gaan relaxed deze crashweek uit. Een rondje langs de kleine weggetjes, achter langs de boerderijen, op de Leesfiets. Eigenlijk is het een racefiets, maar hij is Made in China. Doorrijden tot het volgende dorp en dan terug de berg op, anderhalve kilometer klimmen met een helling van 6 à 7%. Althans, dat zegt Vermeulen die goed thuis is in dit soort zaken.
Ruis
Wat onthouden we van vandaag? Iets over zwaluwen en zomers. En nog meer over ruis. Verspil geen tijd met individuele cijfers. Wat telt is de trend en die is niet onze friend. Eerst moet de schuldenberg weggewerkt worden. Wat deze week meeviel waren de resultaten van P&G en Unilever. En de grote productietoename van Randgold, een opkomende goudproducent in Afrika.
Maar in deze markt gaat het niet om individuele aandelen, maar om macro en de macro-economische situatie is nog onverminderd fragiel. Rallies kunt u gebruiken voor het verkopen van wat u kwijt wilt.
Michael Kraland 
Michael, op welke manier denk je dat de schuldenberg in de verschillende regio’s wordt weggewerkt (US/EU/Japan)?
Jim Willie, zoals altijd messcherp:
http://www.financialsense.com/contributors/jim-willie/2011/08/03/license-to-debase-u-s-dollar-further
En nogmaals mijn favoriete credo: ‘If it’s written on a piece of paper, it’s worth the paper it’s written on’.
@ Criticaster: dat is toch simpel? Valuta richting nul brengen en voila, het schuldprobleem is weggeinflateerd. Wie zijn de ‘bag holders’? Degenen die krampachtig hun dollars/euro’s/yens/ponden bleven vasthouden. Ken je geschiedenis.
Mooie stukjes, dank. Een “crash” wat op smaak brengen met wat humor en relativering maakt ‘m altijd wat beter te verteren.
@Rybka: Als inflatieverwachtingen en inflatie stijgen, stijgen rentes. Alle nieuwe leningen zullen dan tegen een hoger rentepercentage moeten worden afgesloten, waardoor je totale schuld amper of niet kleiner wordt, ook niet gemeten in de nieuwe “gedevalueerde” valuta. Weginflateren kan alleen (gedeeltelijk) als de schulden niet meer groeien (dus begrotingstekort van 0%) en de schulden een lange looptijd hebben. Vergelijkbaar met een hypotheek op een huis. Dat is niet het geval bij overheden.
Verder heeft nu iedereen tegelijk eenzelfde schuldprobleem => devalueren van bijvoorbeeld USD vs JPY of EUR werkt niet omdat iedereen in hetzelfde schuitje zit. Niemand kan zich via devaluatie en daarbij aantrekkende concurrentiepositie/export uit de problemen werken. US+EU+Japan is 2/3e van de wereldeconomie, de overige 1/3e is niet groot/sterk genoeg om dit trucje te laten werken.
Ander punt: USD devalueren = stijgende grondstoffenprijzen = recessie, centrale banken zullen dit koste wat kost willen voorkomen.
Ik weet dat er in de geschiedenis vaak gekozen is voor hyperinflatie (bijvoorbeeld recentelijk nog in Argentinië), ik denk alleen dat die situaties eenvoudiger waren omdat het om geïsoleerde en relatief kleine en daardoor controleerbare problemen ging, nu is dat niet het geval.
En S&P doet het volkomen onverwachte: VS kredietstatus verlaagd naar AA+! Eindelijk, zou ik haast zeggen 😉
http://www.zerohedge.com/news/sp-downgrades-us-aa-outlook-negative-full-text
@ Criticaster: wat denk je dat de schuldenproblematiek en de downgrade van de V.S. voor de waarde van de dollar en de euro gaat betekenen? Gaat het vertrouwen in die munten omhoog of omlaag? En als ie omlaag gaat, is dat dan positief of negatief voor de waarde van de dollar?
Je hebt nog steeds niet door dat dit een valutarace naar de bodem is en dat als iedereen het vertrouwen in papiergeld verliest, dit einde verhaal betekent. Papiergeld naar intrinsieke waarde = nul = schulden weg. Zo simpel is het en daar werken ze naartoe.
Dit is de ultieme valuta oorlog: de dollar vs de euro. Een gevecht met als doel ‘wie krijgt zijn munt het snelst naar beneden’.
In de blauwe hoek: the Ben Bernank. Beroemd om zijn rechtse directe, ook wel ‘de geldpers’ genoemd. Ben heeft hier al menig gevecht mee gewonnen en de tegenstander het zwijgen mee opgelegd. Ben heeft aan zijn zijde Tim Geithner, de man die kan liegen en de wereld overtuigt van een sterke dollar politiek. Plus de 3 rating bureau’s Moody’s, S&P en Fitch. Deze kunnen de schuld van een land in 1 klap waardeloos verklaren of AAA statussen aan rommel toekennen. Een geducht team!
In de rode hoek: de EU met zijn 17 verdeelde ministers, aangevoerd door van Rompuy, o nee, Barroso, o nee, Merkel en Sarkozy, eeeh…. Sterkste wapen: niets doen, het oneens zijn met elkaar, zaken uit de hand laten lopen, sussen. Een betere voorvechter voor een lagere euro kan men zich in Europa niet kunnen wensen! Als er 1 team is dat het vertrouwen in een munt kan ondermijnen, is het wel dit verdeelde clubje.
Ronde 1, 2009. The Ben Bernank pakt in maart 2009 meteen groots uit. QE plus POMO’s om de aandelenmarkt omhoog te pushen. Oeps, daar had de EU niet op gerekend…. De dollar keldert, de EU praat, moppert en doet niets. Het is duidelijk dat met een koers van $ 1,50 the Bernank de grote winnaar is van deze 1e ronde.
Ronde 2, 2010. De EU slaat terug en hoe! Griekenland heeft veel hogere schulden, het land wankelt, de euro keldert. Deze jab hadden Bernank & co. niet verwacht. Ze gaan down naar het canvas, voor de eerste keer. Maar dat is nog niet alles: Van Rompuy e.a. pakken uit met een stress test voor banken, 3 weken later valt Allied Irish bijna om en moet Ierland aan het infuus. Wat een ronde voor de EU! The Bernank en zijn kornuiten strompelen terug naar hun hoek. De euro zakt naar $ 1,20. Au. De EU neemt een forse voorsprong, de overwinning gloort aan de horizon.
Ronde 3: najaar 2010. Opnieuw draait het gevecht volledig om, als the Bernank zijn geheime wapen lanceert. QE 2! De complete EU ploeg wordt volledig overrompeld door deze actie, zelfs een kleine tegenprik met Portugal mag niet baten. Van $ 1,20 gaan we weer richting $ 1,50. Van Rompuy en zijn hopeloos verdeelde ploeg gaan tegen de grond en krijgen 8 tellen rust. Dit dreigt volledig verkeerd af te lopen. De VS nemen wederom een voorsprong.
Ronde 4: voorjaar 2011. The Bernank is zeker van de winst en die arrogantie komt hem duur te staan. Merkel en Sarkozy trekken een bazooka tevoorschijn, ‘Griekenland dreigt failliet te gaan!’ Overloos overleggen, niks oplossen en bijna de boel uit de hand laten lopen. Oeps, daar hadden ze niet op gerekend aan de overkant van de plas. Helaas is het effect niet erg groot: de euro zakt slechts tot $ 1,40. Toch is deze ronde duidelijk voor de EU.
Ronde 5: zomer 2011. De EU zit in dubio. Er moeten hardere middelen worden gebruikt. OK, vooruit dan maar, zeggen Barroso en consorten. Dan schalt het ‘Italië en Spanje moeten worden gered!!’. Rente stijgt hard omhoog, wederom wordt The Bernank door dit geweld in de hoek gedrukt. Zichtbaar geirriteerd door de taaie tegenstand lukt het hem om de staatsschuld van de VS met 2,4 biljoen opgehoogd te krijgen. Deze ronde eindigt dan ook in een gelijk spel: de euro blijft zweven rond de $ 1,40 – $ 1,42.
Ronde 6, zomer 2011. The Bernank, nu al een tijdje zittend in de hoek waar de klappen vallen, haalt een nieuwe bazooka tevoorschijn. S&P verlaagt de kredietstatus van de VS! Ongehoord. ‘Als dat die rottige EU sukkels niet op de knieën brengt, dan weet ik het niet meer’. Wederom neemt de VS een voorsprong in deze strijd, want wat gaat de dollar maandag doen?
Nog 6 ronden te gaan, de strijd is nog volledig open 😉
S&P : “The political brinksmanship of recent months highlights what we see as America’s governance and policymaking becoming less stable, less effective, and less predictable than what we previously believed”.
Dan zal het met de rating van die eurobonds, als ze er ooit komen, ook wel niet veel worden….
Downgrade door S&P is de politieke stok achter de deur om bezuinigingen door de te voeren. Nu is er iemand die de politici de schuld kunnen geven van hun impopulaire maatregelen.
@Rybka. Je kan nog wel 1000x je idee herhalen, maar reageer nou eens inhoudelijk hou je dat in praktijk voor je ziet… Om precies te zijn op de volgende 2 punten:
1) Printen = waarde USD omlaag = rentes omhoog = recessie.
2) Printen = waarde USD omlaag = commodities omhoog = recessie.
Ik kan een eind meegaan in de ideeën van “race naar de bottom in currencies”, maar ik zie gewoon niet hoe dat in praktijk kan lukken.
Ook omdat het normaal gesproken 1 van de redenen dat het is dat je kan devalueren TEN OP ZICHTE VAN een andere sterke economische grootmacht die dan al je spulletjes gaat kopen en zo je export stimuleert. Die is er nu niet omdat 2/3e van de wereldeconomie dezelfde problemen heeft
@ Criticaster: het is volstrekt verkeerd om naar de onderlinge koersen te kijken. Concreet, als iedereen zijn geldhoeveelheid verdubbelt, blijven de onderlinge koersen gelijk, maar gaan de prijzen nominaal 2 keer omhoog.
Dat er een recessie komt is zonneklaar, maak er maar depressie van. Het werkelijke BNP van de VS is al 10 jaar negatief. En de inflatie ligt veel hoger dan gemeld. Het schuldenprobleem moet opgelost worden, er zijn maar 2 opties: in elkaar laten klappen of weginflateren. Ze kiezen voor optie 2.
Ga eens wat boeken lezen over hoe dergelijke crises in het verleden zijn opgelost, er is materiaal in overvloed. Begin maar met ‘This time is different’ van Rogoff/Reinhart of ‘Gold the once and future money’ van Nathan Lewis.
Ik weet niet waar bij jou de kink in de kabel zit, maar op 1 of andere manier wil het kwartje maar niet vallen….
@Rybka: Tuurlijk ken ik die boeken en de geschiedenis. Wat je daaruit ook kan leren is dat inflatie je schuld niet weghaalt. Vroeg of laat kwam er toch een default doordat vanwege de hoge inflatie, de rentekosten opliepen. Dat is precies wat ik een paar posts eerder al zeg. Inflatie werkt alleen als je geen begrotingstekort meer hebt doordat of je hard genoeg groeit, of je de rentelasten hebt “vastgeklikt” door een lange looptijd zoals bij de hypotheek op een huis. Hard groeien zit er niet in, en de looptijd van de schulden is in de meeste landen kort.
Hooguit helpt inflatie een klein beetje voor sommige landen, maar omdat iedereen nu tegelijk dezelfde problemen heeft, kunnen landen elkaar niet helpen door meer te handelen met landen waarvan de valuta scherp in waarde daalt.
“De oplossing” is niet zwart-wit laten klappen of printen. Het wordt een combinatie van:
1) schuld afstempelen (zie griekenland, bonds worden nu met 20-30% korting teruggekocht, was tot voor kort ondenkbaar)
2) bezittingen verkopen (zie griekenland, verkoopt staatsbedrijven)
3) keihard bezuinigingen, bijv. pensioenen korten (gebeurt ook al in Nederland)
4) belastingen verhogen/belastingvoordelen weghalen (bijv. hypotheekrenteaftrek)
5) inflatie (voor zover mogelijk)
Als alles zou kunnen worden opgelost door geld te printen, zou iedereen dit doen, maar de afgelopen tijd heeft al bewezen dat printen alleen maar zorgt voor hoge grondstoffenprijzen en daarmee een economische terugval