Teveel geld omdat er niet genoeg is

Er klotst heel wat kapitaal rond in de wereld.

Er is genoeg geld, anders zou je geen bubbels krijgen in Web 2.0 aandelen of grondstoffen. En dan zou niemand wit gouden auto’s op de markt brengen. En dan zouden kleine alternatieve markten, zoals de kunstmarkt of de Bordeauxmarkt, niet zo glunderen op record niveaus. Goed, die markten zijn klein, maar ze tonen aan dat er flink wordt uitgegeven en aan de beurzen zien we dat er minder wordt geïnvesteerd. Dat zien we ook aan de werkloosheidscijfers in de Westelijke economieën.

Er is zoveel geld -zie Bloomberg – El Erian– omdat er niet genoeg geld is. Niet genoeg om de schulden af te lossen, noch van de particulieren en al helemaal niet van de overheden-met-schuld. Want er zijn ook overheden-met-overschot en die zitten met de vraag waar dat overschot nu in belegd moet worden.

Ondanks de prangende adviezen, vorig jaar, van onze Grote Schatkistbewaarder de Jager en zijn collega Reijnders, willen mensen niet in Griekse obligaties stappen. Het De Jager/Reynders initiatief stierf een voortijdige dood. Jammer, want het was zo’n lekker dwaas plan, Koot & Bie waardig. Met geleend geld moesten we dat doen, zo verzekerde dit Komisch Duo ons. Toch had het succes, want de heer De Jager werd minister. U dienaar heeft, per ongeluk, enige uren de Tweets van onze bewindsman gevolgd. Staat u Inveztor toe dat wij onze gedachten voor ons houden, cq slechts in beperkte kring uiten?

Als wij mensen promoveren wanneer ze met dit soort gevaarlijke nonsens aan komen zetten, verdienen we immers de financiële gehaktmolen die onze zuurverdiende spaarcentjes nu tot schroot vermaalt. Zegt het voort. Mail uw gedeputeerde. Google de ton der Danaïden. Want ons standpunt is nog steeds hetzelfde. Griekenland wordt niets, laten we ons kruit drooghouden.

Beleggers kiezen er uiteindelijk massaal voor onze Grote Schatkistbewaarder de Jager en zijn collega Reijnders te negeren. Ze stappen uit Griekse obligaties, voor zover dat nog kan. Ze stappen ook uit Griekse banken. Italiaanse banken zijn ook net zo gewild als een doodskist met twee plaatsen en ze zijn klaar met IJslandse banken omdat die failliet zijn en met Ierse banken omdat die failliet gaan, wat iets anders is dan zijn. Deze distincties vragen om enig talent en u weet dat banken daar duur voor betalen. Niet alleen met geld van de overheid maar daarvoor ook al met geld van de aandeelhouders, dus waar is al die opschudding nou over?

[inline-advert id=ad7]

Vandaag kijkt iedereen naar de kleine marge van vijf Griekse parlementariërs die premier Papandreou mee moet krijgen om de bezuinigingen te laten goedkeuren. Dan krijgt Griekenland weer geld van ons. Als die vijf man meedoen, dan is het goed en als ze dat niet doen, dan is het slecht. Wat pas echt slecht is, is deze manier van denken. Het maakt immers niets uit?

We hebben anderhalf jaar aan kostbare weken verloren laten gaan. We zien opinies waarin staat dat de opbrengst van privatisatie van Griekse staatsbedrijven gaat dienen voor de financieringsronde die eraan komt. Is daar boven nog iemand aanwezig? Mogen wij even checken of dit niet een nachtmerrie is? Verkopen we staatsactiva om de lommerd te betalen of dienen die opbrengsten om de staatsschuld structureel te verlagen? Het laatste natuurlijk.

Of deze regering Papandreou valt of overleeft, is niet belangrijk. Oppositieleider Samaris heeft immers ook geen plan? Laten we maar even snel doorstoten. Geen meerderheid. Oppositie aan de macht, want een regering van nationale eenheid werd net verworpen. Maar die oppositie kan ook helemaal niets en is net zozeer onderdeel van het probleem als de regering. Want Griekenland laat haar cliëntelisme niet los. De verkeerde mensen moeten dokken – zie de verlaging van de belastinggrens en een vast bedrag extra per huishouden. Allemaal zinloos zolang het staatsapparaat niet wordt aangepakt. Herorganisatie, minder mensen, niet meer ver boven de private sector betalen, baantje garanderen en laten slapen. Iedereen aan het werk.

Maar dat wil bijna niemand vanwege het grote aantal mensen dat hier direct of indirect van profiteert. De handigste Grieken betalen helemaal geen belasting en de belastinginspecteurs werden niet geacht belasting te innen, maar smeergeld betaald te krijgen.

Bovendien, en nu komen we aan bij waar het hier om gaat, er wordt niet verzocht om besparingen. Er wordt verzocht om een verklaring dat Griekenland besparingen gaat doorvoeren. Dan krijgen ze weer geld. Wat hier dus gaat gebeuren is dat die verklaring er komt, of niet. Komt die verklaring dan verandert er niets. De Europeanen en het IMF hebben zich jarenlang om de tuin laten leiden. Ook vorig jaar nog. Nu vragen ze om weer om de tuin geleid te worden.

Griekenland is allang failliet en de bevolking kan en wil niet opbrengen wat er gevraagd wordt. En de ECB en de EU hebben vele malen aangetoond hier niet mee om te kunnen gaan.

Volgens Einstein was krankzinnigheid een toestand waarin mensen weten dat een bepaalde aanpak niet werkt maar het toch telkens weer doen. Wij zijn dus gewoon gek en dit wordt niets. Dat meer mensen dit nu doorhebben maakt het niet minder erg.

En vanzelf overgaan lijkt geen haalbare optie. We zitten nu nog in een gunstige conjunctuur. Wat wordt dit wanneer het economische tij echt tegenzit ?

Grieks banco

Vroeger raadpleegden mensen hun bankier. Nu checken ze even of hij/zij er nog zit en of de bank nog bestaat.

Tegenwoordig hebben die arme bankiers het vooral over de noodzaak van het betalen van hun talent. Anders loopt dat talent weg. Populistische figuren roepen dan meteen: “Laat maar weglopen.” De vraag onder het bedachtzamere deel van de vaderlandse elite, mensen met verantwoordelijkheidsgevoel zoals u, is dan natuurlijk dat weglopen op zich geen probleem is. Dat moet kunnen hoor je dan, er is altijd wel iemand die het zegt. Maar waarheen? En om wat te doen?

Met de laatste vraag beantwoorden we ook de eerste. Die bankiers met talent belegden het geld van de bank. Dat zijn dus per definitie de slimste jongens bij zo’n bank. Dat wist u natuurlijk al, vanwege de mensen die u bedienden bij zo’n bank. Dat zijn mensen die u constant uitleggen waarom hun bank anders is. Terwijl de bankiers met talent gewoon allemaal hetzelfde deden. Dom toch, horen wij u al denken. Nee, dat is juist slim. Want als het fout gaat heeft de bankier niet een probleem en zelfs de bank niet, maar de overheid en die wentelt het weer af op de belastingbetaler.

Wat doen die talentbankiers nou? Banken moeten een solide buffer hebben. Staatspapier. Maar met talent kun je er wat meer rendement op maken. Zo belegden bijna alle banken in Grieks staatspapier, want dan kreeg je 20 basispunten meer dan op Duits papier. Tegenwoordig is die zogenaamde spread 1400 basispunten en wil Minister de Jager opeens niet meer in Griekenland beleggen. Begin vorig jaar, wilde hij dat wel, maar toen bracht het veel minder op. Wij wilden toen niet. We dachten dat Griekenland kapot zou gaan. De Jager was toen nog een jonge, snel opkomende staatssecretaris en nu is hij een gewaardeerd minister. Go figure.

Talent is gelukkig meetbaar, en niet alleen bij de heer De Jager. Het is namelijk ook een Grieks begrip. Net zoals hysterie, paniek en tragedie. Een talent was bijna 26 kilo zilver, volgens Herodotus. Denk ook aan Jort Kelder, op de televisie. Talent en zilver gaan nog steeds goed samen. Nu is zo’n staafje ongeveer € 23.000 waard. Genoeg om een bonusloze bankier een maand te binden. In de tijd van de Peloponesische Oorlog kon je hiervoor 200 roeiers een maand lang aan de Griekse riemen laten rukken. Eén ding lijkt ons echter duidelijk: je kunt beter nu voor de halve prijs Griekse obligaties kopen dan toen De Jager zijn slag sloeg, begin vorig jaar. Want inmiddels is de prijs van die Griekse obligaties gekelderd tot de helft.

Banken hebben nu niet genoeg buffer meer. Pensioenfondsen moeten de pensioenen korten. Beleggers nemen hun verlies. Of de belastingbetaler betaalt. Want het is onontwarbaar. Ondenkbaar. Vreselijk. De euro gaat er ook aan kapot en dan hebben we de mening van de heer De Jager nog niet eens meegenomen, maar we gaan er voor het gemak van uit dat die het eens is met de voorlieden van de ECB en het IMF, want daar zit, u weet het inmiddels, het talent ook. Talent tot het uitgeven van belastinggeld aan hopeloze zaken, zoals Griekenland. Griekenland-bashing is inmiddels zelfs door de ons zeer bewonderde Economist politiek incorrect verklaard, vandaar dat we er vandaag weer even mee langskomen.

Want wie weet krijgen we dan nog een PIK. Verstijf nu niet, u leest het goed, u kent de term. Payment in kind. Dat heeft niets te maken de heer De Jager of met het rukken van die gespierde, zwetende roeiers, maar alles met het spannende roeien met de riemen die je hebt. Men denke dan aan een hebbedingetje als Mykonos, waar u dan van uw afgewaardeerde pensioen kunt gaan genieten. In een hotelletje. Vergrijp u niet aan het kamerpersoneel, de kans is groot dat dit dus een afgedankte bankier is, die alleen nog maar zijn talent heeft.

Van vergrijpen tot begrijpen. Het lijkt zo weinig, maar nu kunt u meepraten over de impact van talent.

Michael Kraland

Klik hier indien u het risico wilt nemen op de mailinglijst van CQFD te belanden.

Als u zich al eerder hebt aangemeld voor Michael Kraland kunt u zich ook weer voor CQFD opgeven. Deze artikelen versturen we apart van Kraland’s andere publicaties.

Lancering nieuwe Belgisch-Nederlandse zakenbank vertraagd

Het komt aan als een harde klap voor Amsterdam als financieel centrum maar ook voor Brussel, waar eveneens een kantoor gevestigd zou worden. Insiders zagen het al een tijdje aankomen en hoewel het nieuws zeker nog niet officieel is, weet Inveztor uit welingelichte bronnen wat hier gaat gebeuren.
Zakenbank Reynders & de Jager gaat niet door. Inveztor was vorig de eerste met het nieuws van de aankondiging van deze All Star Investment Bank. Zie hiervoor het artikel: Griekenland gaat ons € 2.000 kosten.

Het team was jong, ervaren, politiek bijzonder goed ingevoerd en had zowel micro- als macroproblematiek goed in de vingers.
Bovendien waren minstens twee regeringen bijna vanzelfsprekend cliënt van de nieuwe speler, namelijk België en Nederland. Nederland is ondanks alle pogingen van de overheid om iedere financiële relevantie weg te vlakken nog steeds een land dat meetelt, al is het niet altijd duidelijk op welk gebied. Neem nou de manier waarop DNB de bankensector door de gehaktmolen heeft gehaald. Perfect teamwork! Een schoolvoorbeeld van Belgisch-Nederlandse samenwerking. Fortis, ABN, ING, wie doet ons dit na?
Het doel van Reynders & De Jager was hierop te kapitaliseren. Toch gaat de deal niet door.
Waarom wordt dit stil gehouden?
Dat komt doordat Nederlanders zelden de internationale relevantie van hun eigen elite op waarde weten te schatten.

Reynders, de Belgische minister van financiën, nu informateur, en De Jager waren elk apart en ook vaak samen voorstanders van voortvarend lenen aan Griekenland. Een superdeal, lenen voor 3% en risicoloos uitlenen tegen 5%. En ze hadden gelijk.
Dit ondanks kritiek van marginale opinieleiders zoals deze website. Inveztor was bang voor een slachting.

Slechts één detail kwam er tussen, namelijk dat de Griekse rente nu rond de 25% noteert en dat de prijzen van Griekse obligaties zijn gehalveerd en nog steeds hard dalen.
Een kniesoor die daar op let maar u weet hoe raar het soms loopt in de financiële wereld, daar telt dit soort zaken toch. Voortbordurend op dit échec heeft minister De Jager nu ook Premier Rutte ingeschakeld om hem een handje te helpen de Grieken rekenschap af te laten leggen.
Maar de klap op de vuurpijl kwam toch van Reynders.
Dat is normaal. Belgen spelen dit soort spelletjes gewoon beter dan wij. Belgen steunen hun eigen mensen, daar waar wij schouderophalend iets mompelen over de Eeuwige Maaivelden.
Reynders weet wat er in de wereld speelt. Hij leest de krant, daar waar De Jager vrolijk twittert over de spannende vergaderingen waar hij zo nu en dan toch nog voor wordt uitgenodigd.
Reynders voelt aan dat hier zijn kans ligt en heeft zichzelf kandidaat gesteld voor de post van directeur van het IMF.
Inveztor weet nog niet of hierdoor het project definitief is afgeblazen. Wel dat het zeker is vertraagd.

Goldman ligt weer goed op koers. Volgens Goldman expert Matt Taibbi waren zij de kracht achter de eliminatie van Reynders & De Jager.
Inveztor belde nog even met Goldman woordvoerder Lucas van Praag. Die had echter geen commentaar.

Sextus Politicus en de hersens van Strauss-Kahn II

De arrestatie van IMF topman Dominique Strauss Kahn -bekend als DSK- in New York, op verdenking van poging tot verkrachting, was schokkend, maar niet verbazend.

Laten we beginnen met te zeggen dat Strauss Kahn nergens voor is veroordeeld. Hij is voorlopig onschuldig. Een vervolg op ons stuk van zondag.

Zondag zeiden we al dat er meer dames zijn die eerder onder druk gezet werden door DSK en dat we hier meer over zouden horen. Dat gebeurt nu. En dat illustreert ook wat we eerder opmerkten, namelijk dat dit in Frankrijk algemeen bekend was.

Misschien was er nooit een echte poging tot verkrachting geweest, al denk je daar anders over wanneer je het verslag hoort, in een talkshow in 2007, van Tristane Banon. Zij is een leuk ogende journaliste en auteur die een paar jaar geleden een afspraak wilde maken met DSK voor een hoofdstuk in een boek waar ze mee bezig was. Dat boek ging over de grootste fouten die bekende mensen gemaakt hadden.

DSK kwam met een standaard verhaal, maar zou haar terugbellen. De afspraak werd gemaakt op een adres dat Banon vreemd voorkwam. Noch parlementskantoor, noch partijkantoor, noch privé adres. Het was een mooi, leeg appartement.

En DSK wilde eerst haar hand vasthouden tijdens het interview en sprong toen bovenop haar. Ze had een zwarte coltrui aan. Hij rukte haar bh los. Banon’s moeder zit er nu mee, want ze ried haar dochter aan geen klacht in te dienen.

Maar ma had een politieke functie binnen de socialistische partij waar DSK een vooraanstand lid – no pun intended – van is. En ze zei later dat ze geen zin had de geschiedenis in te gaan als “het meisje dat aangerand was door een politicus”. Ze ontkwam nog heelhuids maar was geschokt. Er zullen vast nog wel meer van dit soort verhalen komen en dat leidt ons naar het vervolg van dit verhaal.

Er zijn nu nog vier vragen:. 

  1. Blijft DSK directeur van het IMF?
  2. Is de aanklacht serieus?
  3. Krijgt hij het equivalent van levenslang?
  4. Als dat niet zo is, kan hij dan nog president van Frankrijk worden?

1. Blijft DSK directeur van het IMF?
De IMF kwestie lijkt echt afgedaan. In Latijnse landen kom je nog een heel eind met wat sexverslaving, maar in Amerika en in een organisatie waar het meest preutse land de toon zet, zoals het IMF, kan je zelfs niet in opspraak komen.

Wat heeft onze arme Ruud Lubbers er toch van langs gehad in Genève, denken de Nederlanders intussen. DSK heeft waarschijnlijk een vorm van sexverslaving waarvoor hij behandeling moet zoeken in plaats van dames in kwetsbare posities te intimideren. Want zo ziet het patroon er uit. Het is telkens formeel of informeel machtsmisbruik.

2. Is de aanklacht serieus?
Of de aanklacht serieus is, lijkt beantwoord door de manier waarop de Amerikanen er mee omgaan. Maar laten we toch maar oppassen. Complot? Manipulatie? Alles kan nog. Twee Franse tweeters hadden de primeur. Amerikanen zijn net zo gek met sexvraagstukken als de Fransen of Italianen, maar dan net de andere kant op. Vuurwapens geen probleem.

Wie waren die twee dan? Jongeheren uit de hoek van de UMP, de Gaullistische partij, lees Sarkozy. Een van hen runt Atlantico, een pro-Sarkozy website. Ze hadden de primeurs van alle politiegegevens in New York in de DSK affaire. Sarkozy is de zittende president, DSK was de koploper in de opiniepeilingen.

Er is ook sprake van een alibi. Dat zullen de advocaten nu aan de rechter voorleggen. De enige beslissing die de rechter gisteren nam was om DSK vast te houden. Dat was vanwege vluchtgevaar. Toch raar want die vlucht, zo meldt weekblad Le Point, was allang gereserveerd. Dus hij was niet vertrokken vanwege deze affaire.

Ook stelt het DSK kamp dat hij ten tijde van de gebeurtenis al niet meer in het hotel was, maar lunchte met zijn dochter Camille die in New York studeert. Misschien is het daarom dat DSK’s advocaten zeggen dat ze “onschuldig” gaan pleiten.

Maar de conclusies van het politierapport liegen er volgens Atlantico niet om. De aanklacht is dus serieus of de politie zit er helemaal naast en wie weet is het een UMP manipulatie die uit de hand liep.

3. Krijgt hij het equivalent van levenslang?
Alles behalve het neerknallen van leden van minderheden met een blanke jury is in de VS heel strafbaar. De straffen die op aanklachten staan kunnen bij elkaar opgeteld worden, behalve wanneer de delicten op dezelfde plaats en op dezelfde tijd plaatsvonden. Dit kan dus heel vervelend worden.

4. Kan hij dan nog president van Frankrijk worden
Ja. In de politiek kan heel veel. En de tijd heelt bijna alles. Minister van Buitenlandse Zaken Alain Juppé heeft net een lange periode achter de rug die de Fransen een Tocht door de Woestijn noemen. Hij was betrokken bij een corruptie schandaal rond de voormalige president Chirac. Die zelf het onderwerp is van meerdere procedures voor dezelfde praktijken, die dateren uit zijn tijd als burgemeester van Parijs. Maar de verkiezingen zijn volgend jaar.

Dus een tweede scenario. Het blijkt een grove misrekening te zijn. Er was manipulatie in het spel. DSK krijgt de rol van slachtoffer, op de ene of op de andere manier. Het is snel voorbij. Hij komt niet meer bij het FMI maar daar ging hij toch al weg. De Fransen vinden Amerikanen toch al raar, dus dat is niet erg. Rest de vraag hoe dat voortaan moet met staatsbezoeken van vorstinnen. Typisch Nederlandse mierenneukerij zeggen de Fransen dan. Het debat over wat de bewakers van Koningin Marie-Antoinette haar voor haar executie hebben aangedaan woedt nog steeds.

Positief als altijd eindigen wij met wat uiteindelijk een prettige uitkomst van deze affaire zou zijn. Misschien houden de Fransen nou eens op met het overmatig verontschuldigen van mannelijke opdringerigheid. Inveztor heeft natuurlijk een suggestie. Een nieuwe benaming voor het fenomeen.

De Fransen gebruiken al zoveel Engelse woorden. Football voor soccer, tramway voor streetcar en meer eigentijdse woorden als zapper, hard en cool. Waarom dan niet een nieuwe frisse term voor sexuele intimidatie en poging tot verkrachting? Wij stellen Not Done voor.

Michael Kraland

Klik hier indien u het risico wilt nemen op de mailinglijst van CQFD te belanden.

Als u zich al eerder hebt aangemeld voor Michael Kraland kunt u zich ook weer voor CQFD opgeven. Deze artikelen versturen we apart van Kraland’s andere publicaties.

Michael Kraland is financier en oprichter van Inveztor. Disclaimer Kraland: niet van toepassing.

Sextus Politicus en de hersens van Strauss-Kahn

De arrestatie van IMF topman Dominique Strauss-Kahn in New York op verdenking van poging tot verkrachting was schokkend maar niet verbazend. Laten we beginnen met te zeggen dat Strauss-Kahn nergens voor is veroordeeld. Hij is voorlopig onschuldig.

De reden waarom het nieuws niet verbazend is ligt aan de manier waarop de media in Frankrijk omgaan met het privéleven van politici en met sex.
De Fransen zijn dan ook niet verbaasd over Strauss-Kahn’s rokkenjagerij, alleen over de beschuldiging van verkrachting en over hoe de politie hem van boord van zijn Air France jet heeft gehaald.

Strauss-Kahn heeft allang een reputatie voor zichzelf opgebouwd als een vrouwenjager. Maar er kwam nooit iets naar buiten. Tot hij naar Washington ging en toen was het meteen raak, met een affaire waarvoor hij excuses moest aanbieden.

Macht is sex, sex is soms ook macht en zoals Kissinger zei, het is het sterkste stimuleringsmiddel. Presidenten mogen dit in Frankrijk allemaal doen. Zolang er maar niemand verkracht wordt, natuurlijk.
Dat is het grote verschil met de Angelsaksische cultuur, waar Nederland op dit gebied ook deel van uitmaakt. Denk ook aan de affaire Lubbers.
Buitenechtelijk gefriemel kan niet. Althans hier niet. Daar in Amerika niet, zeker als het op de zaak gebeurt, en in Frankrijk kan het wel.
Strauss-Kahn lag ver voor in de opiniepeilingen voor de Franse presidentsverkiezingen. Wel met vijf hele procenten, wat veel is.

Niemand weet meer dan wat de politie van New York heeft verteld. Strauss-Kahn confronteerde een 32 jarige kamerjuffrouw door naakt uit de badkamer te stappen. Vervolgens sloot hij haar op en probeerde haar te verkrachten, of andersom. Er is nog veel onduidelijk.
Kan dit manipulatie zijn? Ja, alles kan.
En zo ja, wie zou hier dan van profiteren?

De Franse politiek reageert dan ook heel voorzichtig.
President Sarkozy heeft zijn regering en partijtop gevraagd zich hier niet over uit te laten. Alleen minister van financiën François Baroin kwam met een zeer afgemeten verklaring.
De enige uitzondering was Martine Le Pen, de extreem rechtse presidentskandidate. Zij veroordeelt Strauss-Kahn nu al, en rept over de vele geruchten die over hem de ronde doen.

Van centrum kandidaat François Bayrou zullen we nog minder horen dan van anderen. Met hem, zo weet Le Tout Paris, kan een vrouw ook niet de lift nemen.
De affaire lijkt een beetje op de affaires rond President Clinton. Ook daar wist zijn entourage en de rest van Washington, dat hij niet van dames af kon blijven. Met een voorkeur voor bepaalde types. Meestal konden zijn assistenten hem op het laatste moment redden, tot het een keer fout ging.
In Frankrijk bestaan hier ook uitdrukkingen voor. De meest tot de verbeelding sprekende is dat iemand “une bite à la place du cerveau” heeft. Een pik in plaats van hersens.

President Mitterrand had de gewoonte goed rond te kijken in een zaal voor hij hem betrad. Hij koos dan zijn prooi uit voor de nacht. Na zijn overlijden luisterde Inveztor naar een debat met drie van de meest vooraanstaande Franse journalisten. Het waren alledrie vrouwen en ze spraken licht kritisch maar vooral lovend over Mitterand’s aanpak en uitstraling. Heel Parijs wist dat Mitterrand er een tweede familie op na hield en bij zijn begrafenis kwamen dochter en haar moeder uit de kast.

Wie een heel boek over dit onderwerp wil lezen kan terecht bij Sextus Politicus, een boek van journalisten Christophe Deloire en Christophe Dubois. In dit boek doen de auteurs verslag van de avonturen van bekende Franse politici. Er duikt ook een Nederlandse actrice in op, aan de arm van Giscard d’Estaing. Ook Strauss-Kahn komt natuurlijk aan bod. Inveztor verwijst u graag naar pagina’s 348 et 349.
Deloire en Dubois zijn, voor zover wij weten, niet vervolgd.
Twee bekende Franse politici ontbreken op dit erotische bal. De prijzen voor vlekkeloos gedrag gaan naar Charles de Gaulle en de socialistische premier Lionel Jospin.

Strauss-Kahn was een spil in het topoverleg met Angela Merkel over de hulp aan Griekenland. Of deze affaire goed is voor de euro doet niet echt ter zake. Laten we zeggen negatief voor de komende 24 uur. Het IMF geeft geen commentaar maar zegt nu al dat het verder gewoon business as usual is.
De Engelstalige media gaan hier natuurlijk wel van smullen. Maar ga niet long Newscorp (Murdoch heeft het Fox netwerk) op deze zaak alleen.

Michael Kraland

Klik hier indien u het risico wilt nemen op de mailinglijst van CQFD te belanden.

Als u zich al eerder hebt aangemeld voor Michael Kraland kunt u zich ook weer voor CQFD opgeven. Deze artikelen versturen we apart van Kraland’s andere publicaties.

Michael Kraland is financier en oprichter van Inveztor. Disclaimer Kraland: geen positie in genoemde fondsen op moment van publiceren.

Toch weer veel dat we niet begrijpen

Abonnees van De Kapitalist ontvingen dit artikel van Michael Kraland al afgelopen vrijdag in hun mailbox.

U hoort ons niet klagen over de edelmetalen. We hebben 7% in zilver in onze PolderPortefeuille.

En niet alleen dat, we hebben ook wat in zilveraandelen. U weet wel waarom. Wanneer zilver stijgt, dan stijgen de bedrijven die zilver uit de grond halen nog meer. Want die zijn geleveraged. Hefbebosd, als u dat liever hebt.

Vorig jaar september kostte zilver nog $ 21. En toen stapten we in het edelmetaal en in de SIL Silver Miners ETF. Een mandje zilveraandelen. Geen zorg om individuele posities.


Boliviaanse nationalisatie
Het omgekeerde geldt ook. We hebben ook een positie in Silver Wheaton (ticker: SLW). Zo denken we slim te zijn door vooral niet in een rancuneus land als Bolivia te zitten. Daar kijkt men nu hoe men de zilver activa van de aandeelhouders kan afpakken, liefst met zo weinig mogelijk compensatie. Bolivia heeft een traditie op te houden op dat gebied.

Een grote zilverproducent, Coeur d’Alene (ticker: CDE), ging vorige week donderdag op hoog volume 10% onderuit op deze plannen. Wij blijven daar dus liever weg.

Inmiddels heeft de Boliviaanse regering verklaard dat ze de San Cristobal mijn, van Coeur, niet willen nationaliseren. Als u niet meer weet wat nationaliseren betekent, omdat u niet in een land woont dat zich met dit soort dingen bezighoudt, dan willen wij dit politicologenwoord best voor u vertalen.

Franse bankensysteem
Denk aan wat President Mitterand in 1981 deed met het Franse bankensysteem: gewoon inpikken. Vriendjes aan het hoofd benoemen. Kassa voor de Socialistische Partij. Die SP van ons heeft geen idee van hoe ze zaken moeten doen, u ziet het maar weer. Altijd te aardig die Nederlanders.

Goed, Mitterand gaf de aandeelhouders tenminste nog een fooi. En privatiseerde de banken aan het einde van het decennium. Behalve de bank die de socialisten als voorbeeld van het goede kapitalisme hadden aangehouden, Crédit Lyonnais. Dat werd een soort Crédit crisis avant la lettre.

We dwalen af denkt u nu, maar dat lijkt maar zo. “Historische Parallellen” heet dit hoofdstuk eigenlijk, alleen de redactie paste de kop aan omdat ze graag meer lezers willen lokken. Want we weten inmiddels dat Bolivië deze grap al eerder uithaalde. Kolonel Hugo Banzer -wat rijmt op Panzer, de lokale generaal Alcazar voor wie van Kuifje houdt- bezette de mijnindustrie. Gewoon, troepen bij het gat aan de ingang.

Maar die mijnen werd vervolgens, bij de democratisering van Bolivia, ook weer geprivatiseerd. Dat gebeurde in het kader van het rendabel maken van geldverslindende staatsbedrijven. Nu gaat de pendule weer de andere kant op. Of u in dat land uw activa wilt laten bloeien, is een keuze die wij graag aan uzelf overlaten.

Twee keuzes
De serieuze zilverbelegger heeft nu twee keuzes. U kunt gaan vloeken en schelden op die Bolivianen tot de lama’s u in het gezicht spugen. Als u aandeelhouder bent in Coeur of Pan American Silver (ticker: PAAS), dan hebben wij begrip voor uw leed. Zoals wij altijd een tere plek hebben voor de zwakkeren in de samenleving.

U hebt ook een andere keuze en als u die prefereert, dan bent u in ons genoeglijke gezelschap. Want wij doen niets. Niets, behalve applaudisseren.

Wij blijven gewoon weg. Wij kijken naar de zilverprijs en wij zeggen, bedankt President Morales. Doet u vooral onze welgemeende groeten aan uw goede vriend de heer Chavez. Geeft u hem een sigaar van ons, uiteraard een Havana.

En stuurt u ons maar een rekening als u wat middelen nodig hebt voor de arme Indianen in het binnenland en waarom ook niet in La Paz. De coke prijzen staan onder druk, we weten het, maar onze zilverpositie loopt dankzij uw politiek extra hard op. Gracias Evo, gracias Hugo – Chavez dus hè, Banzer de Panzer is inmiddels geschiedenis.

Silver Wheaton
Zo kwamen wij dus aan dat zilver aandeel. Leuk verhaal, Wheaton. Niet alleen fundamenteel. Goed, ze verdienen hun brood niet door mijnbouw, maar heel modern door contracten voor vaste afname van zilver bij andere mijnbouwers voor gemiddeld $ 4. Omdat zilver $ 46 kost, begrijpt u dat de koers wat is opgelopen.

Nu vraagt u zich natuurlijk af hoe het kan dat die zilvermijnbouwers figuren in pakken -hierbij moet u denken aan het product dat textielverkopers aanduiden met de term `kostuums’-  met rekenmachientjes voor $ 4 verkopen wat ze elders voor $ 46 kwijt kunnen. Maar dat doen ze dus. Ze verkopen het spul voor $ 4 aan Wheaton.

Gewoon doorgaan met zilver opsporen en uit de grond halen en het dan voor $ 4 aanlappen. Opgeruimd staat netjes en wellicht is het in Mexicaanse pesos of in Ecuadoriaanse sucres nog een heel bedrag.

Dat is niet verwonderlijker dan de Nederlandse Staat die een Minister van Financiën een mooi salaris en een chauffeur betaalt om te roepen dat we Griekse staatsobligaties moeten kopen. Niet nu, begin vorig jaar. Toen die obligaties nog duur waren. Nu zijn ze spotgoedkoop en wil niemand ze meer aanraken.

Er gebeuren dus allerlei gekke dingen in de wereld, waar niemand van opkijkt. En nu krabben we nog slechts aan het vernis. Niets aan de hand, doorlopen alstublieft.

Wheaton performt zilver dus uit. Dat kunt u hieronder zien.

Daarom hadden wij wat putjes Wheaton geschreven en daarmee ook wat calls gekocht. Opties in SLW zijn vrij prijzig, vandaar meer puts geschreven dan calls gekocht. Ik verwachtte dat zilver door zou stijgen en dat Wheaton ballistisch zou gaan, zoals men in Wheatonland wel eens zegt.

Zilver steeg hard door. Wij blij en onze betalende abonnees met ons. Maar Wheaton liet het afweten. Wheaton bleef achter. Wat wij ook probeerden, hoe hard wij ook `hup Wheaton hup, rippen nou’ riepen tegen ons scherm, Wheaton bleef zwak. Wheaton zakte zelfs, Wheaton zakte in als een soufflé.

Wij veegden het speeksel van ons scherm en begonnen na te denken. Zilver stijgt keihard. De laatste keer dat we zoiets zagen was in 1980.

Gebroeders Hunt
Toen waren de gebroeders Hunt, onder aanvoering van Nelson Bunker Hunt, de zilvermarkt aan het corneren en zij waren erin geslaagd. Ze hadden alles opgekocht. Shorts werden afgeslacht. Tot het de Fed en het establishment aan de Oostkust begon te ergeren. Nelson Bunker Hunt was immers de zoon van Haroldson Lafayette Hunt, destijds de rijkste man van Amerika. Oliefortuin.

Nelson Bunker Hunt hield vooral van ijsjes in combinatie met hamburgers, van volbloedpaarden en haatte communisten. Dat doet hij nog steeds, al zijn die mensen toch minder een bedreiging voor de ijs- en hamburgeraficionado’s van deze wereld. Hij is onlangs herkozen als bestuurder van de John Birch Society. De John Birch Society is een extremistische PVV waar niet in brievenbussen wordt geplast, omdat de mensen in Texas erg ver van elkaar vandaan wonen.

Toen de grote jongens zich begonnen te roeren, klapte zilver van $ 50 naar $ 12 en moesten de Hunts op het laagste punt verkopen. Arme dikke Nelson ging failliet, hij kwam pas kortgeleden weer uit dat faillissement.

Short squeeze
Waarom vermelden wij al deze verhalen? Omdat we proberen te snappen wat er nou met zilver gebeurt. We zijn altijd bang voor verhaaltjes, maar het zou wel eens zo kunnen zijn dat we te maken hebben met een nieuwe short squeeze.

De reden waarom we niet denken dat de Fed hier iets aan gaat doen, is omdat het startsignaal voor die short squeeze is gegeven door een keurige, succesvolle meneer, Eric Sprott. Sprott zei in 2000 dat goud de belegging van het decennium zou worden en nu zegt hij dat voor zilver.

Reden is dat hij heeft uitgerekend dat er veel te weinig zilver in voorraad is om aan de verplichtingen van de spelers te voldoen. Dat is ook wel zijn belang, want hij heeft een fysieke zilvertrust opgezet. Dat is een zilverbeleggingsfonds dat fysiek zilver in voorraad houdt.

We juichen het toe, we zitten zelf ook in zo’n vehikel, zij het een andere variant waar we het een andere keer over zullen hebben. We spelen ook soms, voor onze PolderPortefeuille, met zilverfutures en andere derivaten. Waarvan u nu dus weet dat de kans groot is dat ze niet gedekt zijn door echt fysiek zilver. Alleen doet iedereen alsof dat wel zo is. Totdat Boontje om zijn loontje komt.

Tot nu toe is alles nog vrij overzichtelijk vindt u niet? Goud is leuk, maar zilver loopt veel sneller op en er is nog een goede reden voor ook.

Zilveraandelen
Nu even terug naar die zilveraandelen. Want als goud leuk is, maar zilver leuker, en als goud aandelen het zoveel beter doen dan goud zelf -althans de onze in De GoudKapitalist-, wat is dat de volgende stap?

Inderdaad, die zilveraandelen dus. Maar we zien dat het hele mandje dat in die SIL ETF zit het minder goed doet dan het metaal.  Blijkbaar is er dus iets met het metaal aan de hand. Nu houden wij niet van verhaaltjes, die wij meestal afleggen in de map waarop Narrative Fallacies staat.

Maar deze keer lijkt het er toch erg op. Wij blijven dus long zilver. En wie denkt dat Wheaton straks de zilverprijs gaat inhalen, kan moed putten uit de zilvergrafiek.

Omdat Wheaton lekker volatiel is, brengen puts veel op. Dus kan het interessant zijn die te schrijven. Zijn deze trades risicovol? Natuurlijk. En particulieren zouden eigenlijk niet aan puts mogen komen als wij de beursregels zouden maken. Maar het mag toch, dus dan kunnen we net zo goed meedoen.

Het is wel goed dan te beseffen dat u voor u het weet een vrachtwagen Wheaton in uw voortuin gedeponeerd kunt krijgen, die u wel moet kunnen afrekenen. Dus blijf erg voorzichtig met puts: die dingen zijn gevaarlijk, vooral in de handen van de hebberige belegger.

Michael Kraland

Nog geen Kapitalist? Klik hier om uzelf direct op de verzendlijst te plaatsen!

Zilveren medaille voor Andrey Kryuchenkov

Andrey Kryuchenkov is een analist bij VTB Capital. Met kantoren in Moskou, Dubai, Singapore en ga zo maar door.

Analisten halen complexe financiële situaties uit elkaar, zodat ze elk onderdeel begrijpen, en dan brengen ze hun klanten op de hoogte. Hoe het werkelijk in elkaar zit. Niet zoals het lijkt maar zoals het na enig huiswerk blijkt te zijn.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat analisten aanzienlijk beter betaald worden dan politieagenten, verpleegsters, leraren, kruiers, retail drugdealers en wat dies meer zij. Als u wilt weten waarom dan moet u even verder lezen.

Vandaag stijgt zilver naar een record. Deze prijzen hebben we niet meer gezien sinds de top van de Hunt short squeeze. U weet wel, de gebroeders Hunt, zoons van de sinistere Hunt père, de olieman, bij wie vergeleken Geert Wilders’ brievenbusplassende medecollega’s (de term is van een MeesPierson bankier) centrumpolitici lijken.

Want pa Hunt had wat onfrisse ideeën over de mensheid en wat je daaraan moest doen. Zijn zoon Nelson Bunker Hunt was wat vlezig omdat hij zoveel ijsjes at en had dankzij pa veel te veel geld. Om daar wat aan te doen cornerden drie van de gebroeders Hunt onder leiding van Nelson in 1980 de zilvermarkt. Dat liep verkeerd af en de gebroeders Hunt gingen kapot. Interessant is te weten waarom ze kapot gingen. In werkelijkheid hadden ze namelijk moeten winnen.

Mocht u op zoek zijn naar de list in moralist dan bent u hier nu op het goede adres. Inveztor denkt namelijk dat de gebroeders Hunt enige sympathie verdienen. Wij denken dat omdat we er zelf ook wel eens ingeluisd zijn op deze manier, namelijk door het verzetten van de doelpost.

De reden waarom de corner van de Hunts verkeerd afliep is omdat het establishment de regels veranderde tijdens het spel. Je zou zelfs kunnen zeggen dat ze dat deden met hulp van de Fed, die uiteraard deel uitmaakt van het establisment aan de Oostkust. De Wasps vonden de Hunts niet netjes en hun ultrarechtse achtergrond, hulp aan Nuke’em Presidentskandidaat Curtiss Lemay was daar een voorbeeld van, maakte ze ook niet erg populair.

Maar goed, we zijn dus altijd in om beter te begrijpen wat we met zilver aan het doen zijn. Zo ook vandaag. Vandaag zijn we een stuk opgeschoten, qua begrip. Dat gebeurde na lezing van één van onze favoriete ochtendbronnen, het onvolprezen Wall Street Journal. Waar wij vooral de achtergrondstukken interessant vinden. De opiniepagina is echt stukken minder en erg neo-con. Maar de rest van de krant vinden we geweldig.

Zo kwamen wij dus terecht bij Andrey Kryuchenkov, de Grote Ziener. Wij hopen stilletjes dat Gert van der Scheer dit stukje leest, dat geven wij graag toe. Die heeft vast wel een vacature ergens en slimme jongens verdienen hun kosten snel terug in dit vak. Wie weet kunnen ze bij SNS een edelmetaal desk beginnen. Dus let op, dit lezen we in WSJ:

“Silver is investors’ clear choice at the moment, not least because of its relative cheapness and hopes for increased industrial use in the future,” said an analyst at VTB Capital.

We gaan het u even uitleggen: relatief goedkoop. Klopt, kost minder dan goud, dat rond de $ 1435 doet. Zilver staat op $ 37. Helemaal raak.

En inderdaad, in de industrie wordt zilver ook gebruikt. En als het goed gaat in de industrie, denk aan alle weggetrilde fabrieken in Japan, dan kan er meer zilver gevraagd worden.

Er zijn gewoon van die dagen dat alles zo op zijn plaats lijkt te vallen.

Disclaimer Kraland: long zilver

Generaal James Jones: Iran vaart wel bij deze crisis

Vandaag een dagje Parijs waar een think tank, het Center of Political and Foreign Affairs generaal James Jones had uitgenodigd om over de situatie in het Midden-Oosten te spreken. Jones (1943) was National Security Advisor van president Obama en eerder speciaal gezant voor het Midden-Oosten. Daarvoor was hij de 32ste commandant van het Marine Corps.

Jones is geen typische Amerikaan. Het wordt meteen duidelijk dat hij een bijzonder goede en subtiele kennis van Europese gewoontes heeft. Hij spreekt bijvoorbeeld vloeiend Frans en heeft een uitgebreid relatienetwerk in Frankrijk. Er is een gematigde pro-Amerika lobby in Frankrijk en daar maakt hij deel van uit, evenals een aantal genodigden. Daarbij waren een aantal Franse oud-ambassadeurs in het Midden-Oosten, en ook think tanks waren goed vertegenwoordigd in het debat dat volgde.

James maakte duidelijk hoe president Obama hecht aan vrede in het Midden-Oosten. Het is met de economie zijn belangrijkste prioriteit en op buitlenlands gebied is niets belangrijker dan vrede tussen Israël en de Palestijnen. Obama’s doctrine is te vinden in zijn inaugurale reden als president, in 2009, in zijn Caïro speech en in zijn Nobelprijs toespraak. De tijd werkt tegen Israël en Israël moet tot een akkoord komen. Alleen Iran spint garen bij de huidige toestand. Iran hoeft namelijk niets te doen. Hamas en Hezbollah hebben het gemakkelijk doordat Israël niet tot vrede komt en de Palestijnen ook niet.

In het huidige spel van snelle veranderingen is James vooral bezorgd om Egypte, waar de Moslim Broederschap geen voet aan de grond moet krijgen. De Amerikanen zijn zich goed bewust van het feit dat iedere vreedzame revolutie een harde kern van goed georganiseerde radicalen met zich meedraagt. Zij hebben andere plannen en dat kan in Egypte fout gaan, zoals het nu ook in Yemen fout dreigt te gaan.

Opvallend was James’ visie van Nigeria als een potentieel Afghanistan, mocht de democratie daar instorten. Dat de Amerikanen zich wat afstandelijk gedragen in Libië heeft te maken met het werk van NAVO. NAVO en de coalitie hebben steun de Arabische Liga meegekregen en NAVO onderhoudt al vaste relaties met de meeste politieke centra in de Arabische wereld.

Pakistan blijft natuurlijk een probleem maar alles draait om Iran, waar de grootste bedreiging vandaan komt. Door de meest recente ontwikkelingen verdwijnt Iran wat naar de achtergrond maar dat zal niet lang duren, denkt James, want de kernwapendreiging daar is reëel en wordt alleen maar sterker. Iran nadert dan ook een fase waarin gedreigd zal worden met militaire maatregelen.

Disclaimer Kraland: niet van toepassing.

Waarom ik geen Tepco koop

Tokyo Electric Power is het Japanse energiebedrijf dat Fukushima exploiteert. Het aandeel staat onder boekwaarde en is dus heel goedkoop. Japan is nu waarschijnlijk een koopje. Behalve Tepco. De reden is dat ik best wil proberen emotie uit te schakelen. Je moet kopen wanneer het bloed door de straat vloeit. Ik heb er geen moeite mee, het is mijn vak.

Stalingrad
Tepco koop ik niet omdat er toch ergens een grens is. Wat hier gebeurt is gruwelijk. Net zo gruwelijk als bij Tsjernobyl. En Tsjernobyl was net zo gruwelijk als Stalingrad. En Stalingrad was zo gruwelijk omdat het een botsing was tussen twee totalitaire gekken. Misdadigers. Die we hun gang lieten gaan tot het te laat was.

Stalin stuurde zijn soldaten zonder geweren tegen de Duitse mitrailleurs in. Ze konden nog altijd een geweer oprapen van een gesneuvelde kameraad. En als ze levend terugkwamen hadden ze hun plicht niet gedaan en riskeerden ze executie.

Aan de Duitse kant was het niet veel beter en het werd alleen maar erger naarmate het slechter ging voor de Duitsers. Ik heb het niet over hun behandeling van gevangen, burgers en joden, maar over hun eigen mensen. Wie hier een indruk van wil krijgen moet eens de geschiedenis van de slag om Berlijn lezen, van de militaire historicus Anthony Beevor. Of zijn boek over Stalingrad. U loopt wel het risico dat u er een paar dagen depressief van blijft.

Stalin en Hitler waren extreem. Althans, dat kunnen we maar beter geloven. De waarheid is veel moeilijker te verwerken. Al die ellende kon alleen plaatsvinden doordat er zoveel medeplichtigen waren. Wat is slecht en wat is goed? Deze mensen waren slechts radertjes in een groot spel, het was niet hun schuld. De banaliteit van het kwaad. Eichmann in Jeruzalem.

Liquidators
En we hebben het natuurlijk niet over wat de Japanners zelf op hun geweten hebben en hoe ze daar vandaag nog mee omgaan. De ramp staat los van het verleden, we moeten de Japanners nu helpen omdat we zelf mensen zijn. Maar Tepco?

Bij Tepco gebeurt precies wat er in de oorlog gebeurt. Dit is ook oorlog. Maar met een heel klein leger van liquidators. Bij Tsjernobyl waren dat er een half miljoen. De overheid faalde en een half miljoen burgers werd opgeofferd om erger te voorkomen. En daarna werden ze aan hun lot overgelaten. Ja, ze kregen een medaille. Dat kregen onze Ambonnezen, van het KNIL, ook. En toen gingen ze een kamp in en werden ze tweederangs burgers. In Rusland ook. En in Japan gaat hetzelfde gebeuren.

Wie er verantwoordelijk is, of schuldig, doet er niet meer toe. Maar we zien de president van Tepco, of wie er maar verantwoordelijk is, niet in de eerste linie. Er zijn organisaties waar dat wel gebeurt. Dat zoiets wel beter zou staan wordt impliciet gesuggereerd door de overalls die regeringsleiders dragen.

Pak van de leider
Dat is altijd een belangrijk symbool, het pak van de leider. Net zoals Hitlers uniform, Stalin’s uniform, Gandhi’s lendendoek en Obama’s opgestroopte mouwen.

We houden een mythe in stand over helden. Dat helpt ons geweten. Hij ging dood omdat hij een held was. Maar dat was hij helemaal niet. Hij had geen keus. Hij werd opgeofferd. Hij moest die loopgraaf uit en ook al kwam er bijna niemand verder dan 20 meter. Er waren er nauwelijks overlevenden. Maar dan kon er een rapport gemaakt worden. Het offensief was mislukt. Volgende offensief.

Moderne oorlogsvoering begon in de Amerikaanse burgeroorlog. Die Amerikanen hadden niet echt een hekel aan elkaar, maar er lag een conflict en dat kon niet anders worden opgelost. Niemand had verwacht dat het zo’n slachting zou worden. De Yankees staken in 1862 een rivier over en namen de stad Fredericksburg zonder al te veel moeite in. Maar de Confederates hadden zich buiten de stad verschanst achter een muur. De Yankees probeerden tot veertien keer toe de rebellen te verdrijven maar elke golf werd vernietigd.

De blauwe uniformen van de Unie leken te smelten als sneeuwvlokken op een warme grond. De beschrijving is van een oooggetuige. Probeer u eens in te denken hoe dat ging. De eerste golf had nog hoop. De tweede was al even slikken. Maar de derde? En de dertiende en de veertiende? Dit gebeurt nu bij Tepco en we zijn er bij.

WO I
In de Eerste Wereldoorlog was dit schering en inslag. Iedere soldaat heeft recht op hoop. Maar wat hier bij Tepco gebeurt is hopeloos, althans voor de liquidators. Die worden opgeofferd. Maar waarom zij? Hebben ze meegedaan aan een loterij? Wat is onze verantwoordelijkheid?

Wat gaat hier nu gebeuren? De helden die geen helden zijn maar slachtoffers, krijgen een medaille. Dat is een teken. Jullie, de televisiekijkers, kunnen later ook een medaille krijgen als je voor de tv camera’s bestraald word.

Daarna laat de overheid deze mensen langzaam creperen. Sommigen sneller dan anderen, maar met heel veel lijden. Om van hun familie nog maar niet te spreken. Dezelfde ijver als bij Tepco zorgt er voor dat hun verzorging niet optimaal verloopt en dat hun weduwen hun pensioen niet krijgen. En iedereen slikt dit want het waren helden, ze hebben een lintje gekregen en er gaat natuurlijk wel eens iets verkeerd. Het verhaal daarna is niet erg sexy en komt nauwelijks meer in de pers.

In Grant’s leger kenden ze overigens geen lintjes, op orders van Grant. Lintjes zijn een gruwelijk excuus om ellende te verbergen. Maar soms is het goed dat er lintjes zijn. We wisten immers al dat de wereld niet rechtvaardig is. Laten we dan maar proberen er het beste van te maken.

Bureaucratie
Iedere organisatie, vooral als ze bureaucratisch zijn, groeit snel naar haar niveau van incompetentie. Tepco is een combinatie van Japanse consensus, bureaucratie, technocratie, overheidsbemoeienis en ga zo maar door. Maar het is de realiteit.

Het enige dat we er aan kunnen doen is proberen er aan mee te werken dat in ons land, in onze achtertuin zoals dat heet, dit soort dingen minder slecht afloopt. Of we kunnen proberen ellende te voorkomen. Door goed voorbereid te zijn.

En we kunnen geen Tepco kopen in de Japan rally. Niet als protestdaad, maar omdat we dit gewoon niet kunnen doen.

Michael Kraland

Klik hier indien u het risico wilt nemen op de mailinglijst van CQFD te belanden.

Als u zich al eerder hebt aangemeld voor Michael Kraland kunt u zich ook weer voor CQFD opgeven. Deze artikelen versturen we apart van Kraland’s andere publicaties.

Michael Kraland is financier en oprichter van Inveztor. Disclaimer Kraland: geen positie in genoemde fondsen op moment van publiceren.

Kernenergie: minder welvaart of meer gevaar

De ramp is Japan is nog in volle gang en tegelijkertijd is het debat rond de toekomst van het gebruik van kernenergie in volle kracht losgebarsten.

De tegenstanders van kernenergie leken politiek gezien hun beste jaren achter zich te hebben. Dat kwam door samenloop van een aantal omstandigheden, zoals de bewustwording van luchtvervuiling en de vooruitgang in technologie in de kernindustrie. Wind is leuk, maar zowel duur als onbetrouwbaar. Je kan het niet opslaan en wind blaast vaak niet wanneer je energie nodig hebt.

Zonne-energie heeft de toekomst. Eigenlijk moet je de panelen in de woestijn plaatsen. Dan hinderen ze ons ook visueel niet. In Libië bijvoorbeeld. En in Algerije. Daar waar maar een mooi stuk Sahara ligt. Ook duurzame biomassa verwerking staat nog in de kinderschoenen. Maar het leuke daarvan is dat het ons ook van allerlei afval verlost. Duurzaam.

Impopulaire keuzes
Het debat komt nu nog maar van één kant: dit nooit meer. Dat zal niet lang duren want als we het anders willen aanpakken moeten we een aantal moeilijke, vervelende, impopulaire keuzes maken.

Net zoals met de schuldenberg, om maar een analogie te noemen. Daar komen we ook al niet uit.En als de politici niet in staat zijn om de maatregelen te nemen om het financiële equivalent van een kernramp aan te pakken, waarom zouden we dat dan wel kunnen bij een complex vraagstuk zoals kernenergie? Maar laten we de optimisten onder ons niet verwijten optimisten te zijn. Zolang hun uitgangspunt maar duidelijk is. Want wat vooral ontbreekt, in het debat rond kernenergie, is duidelijkheid.

We willen allemaal zo veel mogelijk energie. Eventueel kunnen we toe met wat minder, zover zijn we inmiddels wel. Maar de wereldtrend is naar meer energieverbruik en we kunnen anderen niet ontzeggen wat we zelf ook gebruiken. Minder energie is meer armoede, hoe je het ook wendt of keert. Misschien wordt dat in de toekomst anders, maar we hebben het over nu.

Het debat gaat hoofdzakelijk over emotie, soms over techniek en op dit moment juist heel veel daarover. Maar ook de experts lijken het niet altijd te weten dus er blijft onzekerheid. In die onzekerheid moeten keuzes worden gemaakt. Die keuze is tussen twee kwaden. Minder energie en navenant minder welvaart, of genoeg energie, maar meer gevaar.

NIABY
Dat is één keuze. Er is nog een andere keuze en die is van geografische aard. NIMBY, Not in my backyard, of NIABY, Not in anyone’s backyard, zijn begrijpelijk, maar we hebben geen zeggenschap over wat de Russen, Chinezen, Japanners en Indiërs doen. Noch kunnen we bepalen welke kant de wind op blaast, dus we zitten toch in een backyard. In die van andere atoommachten. Landen waar vrije meningsuiting, controle en debat niet altijd even effectief functioneren als bij ons.

Kernenergie ging na Three Mile Island de ijskast in in de VS. Er werd niet meer gebouwd. In Rusland ging dat anders, na Tsjernobyl. Niet alleen werden duizenden onschuldigen op de meest gruwelijke manier opgeofferd bij de schoonmaakwerkzaamheden, maar er is verder geen discussie. De regering beslist. Journalisten die vervelend zijn worden tegenwoordig gewoon vermoord.

In China gebeurt dat eigenlijk ook zo, ware het niet dat er nu een poging wordt gedaan om politiek rekening te houden met wat er gebeurd is. Even niets doen dus. Dat is goede spin. Maar of het werk ondertussen gestaakt wordt weten we niet. China gaat gewoon door en India ook. Om de eenvoudige reden dat het niet erg genoeg ellende is geweest om voor een andere oplossing te kiezen.

Toekomst atoomindustrie
Ik zag een rapport voorbijkomen van een effectenbank die had uitgerekend dat Rusland, China en India samen 92% van de nieuwe centrales voor hun rekening gaan nemen. De toekomst van de atoomindustrie lijkt dus vast te liggen. Temeer omdat we weten dat Frankrijk ook doorgaat. Dat land krijgt bijna 80% van haar elektriciteit uit eigen kerncentrales. En ook in Frankrijk is de atoomlobby niet altijd even gemakkelijk in de omgang met onwelkom nieuws.

Atoomenergie wordt met de jaren steeds veiliger. Wat onveilig is, is verkeerd gebruik. Of liever gezegd, ondemocratisch gebruik. Gebrek aan openheid, aan debat, aan vrije kritiek in het land van exploitatie. Daarom is het niet verbazend dat er in Japan een probleem is ontstaan. Wat er precies gebeurd is krijgen we hopelijk later te horen, misschien wel nooit. Wat we weten is dat er in Japan al eerder een weinig transparante situatie was.

Het lijkt er op dat dit een typisch Japanse ophoping is van consensuele belangen, gebrek aan tegenspraak, group think en andere vormen van ellende die precies het verlengde zijn van de discipline van de Japanners die nu zo geroemd wordt. Naar mijn persoonlijke gevoel zit hier iets fout in onze collectieve perceptie, maar dat is een ander debat, voor een andere keer. En ik ben geen Japan expert.

Japan wordt met de jaren niet veiliger. Het is een gevaarlijke aardbevingszone met vloedgolven. We hebben de laatste honderd jaar al drie belangrijke aardbevingen gehad, één in 1923, die in Kobe en nu deze. De vraag is dus of Japan wel kerncentrales moet hebben, met al dat risico. Japan heeft daar toch voor gekozen. Maar de situatie in Japan is niet vergelijkbaar met die in Europa of in de VS – als we de plaatselijke aardbevingszones daar buiten beschouwing laten.

Duitsland
Juist Duitsland reageert heftig en haakt af. Maar het aardbevingsgevaar, gekoppeld aan dat van een tsunami, is in Duitsland veel geringer dan in Japan. De Duitsers hebben zelfs geen woord voor tsunami, de Japanners wel. We zien dat emotie hier een belangrijke rol speelt.

Die andere oplossing is immers niet prettig. Er is niet genoeg energie in de wereld, althans, niet genoeg Fabeltjeskrant energie. U moet het me niet kwalijk nemen, ik heb geen belang, het is alleen mijn analyse. Ik heb net zoveel belegd in uranium als in zonne- en biomassaenergie. Goed, het uranium gedeelte was de afgelopen drie maanden hard gestegen en we zijn nu een maand of zes terug in de koersen.

Op dit moment komt naar schatting 13 à 14% van onze energie uit atoomenergie. Dat lijkt niet veel, maar dat is het wel. Olie is geen alternatief, want er is geen groei in de oliereserves en als olie atoomenergie moet vervangen, dan hebben we het over marginale olie. Die is een stuk duurder dan wat olie nu kost.

Duurzaame energie
Duurzame alternatieve energie is nog lang niet klaar om het van atoomenergie over te nemen. Of we zouden een groot financieel offer moeten brengen. We zien nog niemand met een voorstel komen en verwachten dat ook niet.

Het zou wel goed zijn voor de duidelijkheid van het debat. Ook als we daarbij dan vermelden of half Europa vol komt te staan met windmolens en zonnepanelen, waarvan nog niet helemaal duidelijk is hoe we ze duurzaam kunnen afbreken. En zonne-energie gaat ons voorlopig niet helpen op grote schaal atoomenergie te vervangen in landen zoals Frankrijk, die de investering al gemaakt hebben.

De keuze is die tussen een grote economische stap terug of een energievorm die riskanter is dan we zouden willen. Waarbij het risico van andere, minder voorzichtige gebruikers, blijft bestaan.

Gas
Waarschijnlijk zal de soep niet zo heet gegeten worden als ze wordt opgediend. Er is één vorm van energie die uitkomst kan bieden. Dat is gas. Gas was in de vorige cyclus erg duur. Toen was duidelijk, met gas op $ 12, met het talent voor voorspellingen dat ons kenmerkt, dat gas ook alleen maar duurder kon worden, want het was schoon en er was niet genoeg van.

Inmiddels vinden we, met gas op $ 4, overal in de VS shale gas en er zijn aanwijzingen dat we dat in Europa ook kunnen verwachten. Zij het dat in Europa de hogere bevolkingsdichtheid exploitatie moeilijker zou kunnen maken. Voor Japan is LNG ook een uitkomst. Dat is vloeibaar gas, dat met LNG tankers vervoerd kan worden.

Het meest waarschijnlijk is dat er deeloplossingen komen. De brute autocraten van deze planeet gaan gewoon door en de Fabeltjeskrantlezers zullen zich daar aan moeten aanpassen. Het is heel cru maar daar ziet het naar uit.

Nieuwe beleggingsthema’s
Pragmatici zullen streven naar een gedachte van Een Planeet, en dat we Allemaal Mensen Zijn. Wie weet wie Poetin opvolgt en misschien wordt China een democratisch land. En hopelijk worden de Pakistani’s en Iraniërs aardig tegen ons. En wie weet komen er geen nieuwe haatbaarden en atoomhaarden bij. Misschien wordt iedereen in het Midden-Oosten aardig tegen elkaar. Het meest waarschijnlijk is dat al die energievormen tegelijkertijd meer aandacht zullen krijgen.

Nieuwe beleggingsthema’s zijn energiebesparing, smart grid, vloeibaar gas (LNG), gaswinning, gewoon gas versus onconventioneel gas en alle elektrische apparatuur die helpt om atoomgevaar in toom te houden. Mocht de atoomramp in Japan bedwongen worden dan zullen de uraniumwinnaars een retracement laten zien.

En tot slot nog één andere gedachte. Hoe we het ook wenden of keren, een aantal landen met beperkte overheidsmiddelen -en dan niet alleen Japan- zullen nu nog meer geld dat ze niet hebben moeten uitgeven aan investeringen in energie. Edelmetalen worden dan alleen maar aantrekkelijker.

Michael Kraland


Klik hier indien u het risico wilt nemen op de mailinglijst van CQFD te belanden.


Als u zich al eerder hebt aangemeld voor Michael Kraland kunt u zich ook weer voor CQFD opgeven. Deze artikelen versturen we apart van Kraland’s andere publicaties.

Michael Kraland is financier en oprichter van Inveztor. Disclaimer Kraland: geen positie in genoemde fondsen op moment van publiceren.