Island Reversal AEX: commentaar

Onze vriend Mr Macro stuurde de volgende reactie op deze chart:

"Ja als je naar de technicals kijkt had je al 3 keer een gevaarlijke macd cross over gehad maar die bleek 3 keer een vals signaal te geven en daarna een sterke bounce. Zeer verontrustend is echter dat de Grieken een nieuwe kredietcrisis kunnen triggeren, maar ja, als dat voorkomen wordt zijn de muni bonds aan de beurt de komende maanden. Als bij de Griekse banken de kredietlijnen verkleind gaan worden en er is kapitaalvlucht naar het buitenland, dan is het is een soort Shearson Lehman maar nu op landen niveau. Ze moeten de reserves van de failliete Griekse staat of ECB gaan tappen.

Helaas gaat de dollar omhoog in deze angst en dat is nu net wat de US niet kan hebben. Het economisch herstel verzwakt en de enige redding de export heeft nu last van die sterke dollar. Dat is jammer had de FED niet op gerekend en typeert het nieuwe tijdperk van de onbedoelde gevolgen wat voorlopig de markten zal beheersen. Als de meute moet verkopen = banken dan zal blijken dat de uitgang nog kleiner is dan het spreekwoordelijke oog van de naald."

Onbedoelde gevolgen. Robert Merton. Merton Senior, niet de Nobelprijswinnende econoom van LTCM, dat was zijn zoon. Lees die man en zijn werk.

nvt

Griekenland: het land dat heur haar kort liet knippen

De manoeuvreerruimte voor Griekenland wordt vandaag weer kleiner maar Griekenland is niet het enige land dat zich in een hoek verft. De ECB komt donderdag met nieuwe regels die tot doel hadden om het gemakkelijker te maken voor Griekse en andere banken om hun Griekse obligaties in pension te geven bij de ECB. Een bank geeft die obligaties aan de ECB en krijgt er dan cash voor terug. Omdat de rating agentschappen, die een rating afgeven op die staatsobligaties, hun beoordeling naar beneden bijstellen naarmate het duidelijker wordt dat Griekenland gaat defaulten – als u ons dit Anglicisme toestaat- kregen banken steeds minder voor hun obligaties. Maar onder het nieuwe regime dat we vandaag wellicht te horen krijgen, komen er ook stevigere haircuts. Een haircut is het percentage dat in mindering gebracht wordt op zo’n obligatie. Dus als een bond een 50% haircut krijgt, dan kunnen banken maar lenen tegen 50% van de waarde van de obligatie die ze als zekerheid aan de bank geven.

Dit is een moeilijke politieke situatie voor de ECB. Als ze geen haircuts toepassen, of te weinig, dan subsidieert de Europese belastingbetaler impliciet het Griekse risico. Niet alle belastingbetalers willen dat en regeringen zoals de Duitse en de Nederlandse willen dat niet.

Tegelijkertijd leiden berichten dat de Griekse banken de regering om meer geld verzoeken omdat de bodem van hun eigen treasury in zicht is, tot meer angst die kan omslaan in een run op de banken.

Google levert 46.700.000 antwoorden op Greek Default in 0,27 seconden.

nvt

AEX: island reversal? Zieke euro & zieke Grieken

De euro zakt door de $1,33 heen, aandelenmarkten zakken, olie wat terug en goud ook zwakker maar dan wel na een harde stijging gisteren.

Aandelenmarkten waren al aan het toppen en een pullback was in zicht. De Amerikaanse consumentenkredietcijfers van gisteren waren slecht en dat was het strootje dat de rug van de kameel kon breken. De Dow zakte ruim 100 punten en Europa staat vandaag 1,28% in de min.

Nostromo had eerder op deze site dan ook afgeraden om nieuwe aandelenposities in te nemen. 

ETFs en futures
Gisteren stuurden we onze abonnees op De Kapitalist een uitgebreide handleiding over euro’s en hoe daar positie in te nemen. Niet iedereen houdt van futures, het irriteert de meeste lezers en we doen het voortaan wel voor onszelf maar niet meer in de PolderPortefeuille. Tenzij we reacties krijgen en er ergens verdekt opgesteld fans van futures huizen.

The Plunger bracht dan ook een deel van zijn zeer schaarse vrije tijd door met hem bekijken van een aantal producten, de meest liquide ETF om de euro short te gaan ligt nu sinds gisterenavond in de brievenbus van onze abonnees.

Nog even, op de valreep, waarom we futures gebruiken: de transactiekosten zijn zeer laag, er is geen kapitaalbeslag, de liquiditeit is groot. 

CDS
Hieronder ziet u een grafiek die we net uit de Wall Street Journal plukten.

[TRADE_p1]

We schrijven al enige tijd, zie ons Griekenland dossier op deze site, dat er wat Hydra’s, Medusa’s, Charybdissen en Scylla’s onder de oppervlakte van het water van de Aegaeïsche zee actief zijn. Wat we nu krijgen, het is maar een greep, is dat we bang zijn voor een run op een Griekse bank en dan op alle Griekse banken. Griekenland is meer dan andere landen een cash economie. Er is maar één vonkje nodig om dit fout te laten gaan. 

Tegelijkertijd neemt het gegrom tegen speculanten toe. Maar die speculanten hebben geen bedrog gepleegd met cijfers en hebben geen Europees geld verspild met jarenlange fratsen. In het merendeel van de gevallen zijn de speculanten het slachtoffer van de Grieken, want ze hebben Griekse bonds. En als ze die niet hebben dan hebben ze misschien aandelen in banken die wel die bonds hebben. En als ze dat ook niet hebben dan betalen ze via de EU mee aan de schade.
 

Maar het blijft in deze situatie gemakkelijker om zondenbokken aan te wijzen en die te slachten.

De grafiek hierboven staat vanochtend in een lezenswaardig stuk in WSJ over wie er allemaal geraakt worden door Griekenland en hoe die mensen zich proberen te beschermen. Dat zijn dus ook de speculanten.

Griekse banken verliezen vanochtend meer dan 4%.

AEX
We kregen van een bekende nog een grafiek van de AEX.

[grafiek] Klik om te vergroten (bron: Bloomberg)

Zijn commentaar: "One picture says more than a thousand words. Leuke island reversal! Oppassen, ik krijg een déjà vu met juli 1998." Hij gaf later nog aanvullend commentaar, dat we hier plaatsten.

Toen gebeurde het volgende:

aex_1998

Klik om te vergroten

Michael Kraland is financier en oprichter van Inveztor. Disclaimer Kraland: short euro, geen positie in overige genoemde fondsen op moment van publiceren.

Wat Kahn kan, kan Kahn alleen

Ooit, heel lang geleden, was er in Nederland een meneer die Wim Kan heette. Wat Kan kon, kon Kan alleen, vandaar deze titel. Kees van Kooten is zijn artistieke erfgenaam. Humor, zelfspot, subtiliteit en weemoed.

Kan hield bijna letterlijk heel Nederland in zijn ban met zijn Oudejaarsavondconférences. Hij vond het genre uit. Dominique Strauss-Kahn kan niet wat Kan kon. De handige afkorting voor zijn naam is DSK, zoals hij in Frankrijk genoemd wordt. Fransen zien hem heel anders dan Amerikanen. Inveztor denkt dat DSK nog wel eens een dure hobby van ons zou kunnen worden. Een miljardenhobby.

DSK is een econoom, socialist en heeft een diploma van Harvard. Daardoor heeft hij in Frankrijk een presidentieel aura en in 2012 zijn er presidentsverkieziingen. Omdat DSK voorop loopt in de peilingen voor de socialistische nominatie staat alles nu in het teken van deze ambitie.

De enige oplossing voor het Griekse probleem ligt bij het IMF. We kunnen daar allerlei argumenten voor aanvoeren en het zijn er elke dag meer. Maar die argumenten zijn nu even secundair. DSK’s positie en zijn ambitie zijn de reden waarom het IMF zal falen en daarvoor zal Europa de rekening gepresenteerd krijgen. Laten we er van uitgaan dat we te maken hebben met een probleem van minstens $ 150 miljard. Dan weet u nu dat we het niet over bijzaken hebben. 

Klein land, groot probleem
De verhalen dat Griekenland zo’n klein land is slaan de plank mis. Griekenland is een land met een onmogelijke regering, een onmogelijke oppositie en een onmogelijke volksaard waardoor ieder probleem vele malen groter wordt dan het moet zijn. Als de EU en het IMF Griekenland haar beloop laten, dan is het hek in de EU van de dam en vallen andere landen ook om.

Het IMF weet heel goed wat het moet doen, namelijk hard ingrijpen. Dat zijn de Grieken niet gewend, het is het land van de ontkenning, het eerste woord dat u in Griekenland leert is ja en dat spreek je als nee uit. Ze spreken ook altijd tegen en in overlegorganen wordt iedereen gek omdat Grieken altijd zieken. Het vetorecht is een favoriet middel en anders gaan ze boycotten, weglopen, ruziemaken en buitenlanders de schuld geven zoals we hier al vaker hebben beschreven. En elke keer doen ze dat op een manier die buitenlanders niet voor mogelijk hielden.

Dit is één van de redenen waarom het IMF hier moet ingrijpen en niet de EU. Grieken maken ruzie en leggen die niet gemakkelijk bij, kijk maar naar de eis dat de Duitsers moeten teruggeven wat ze geroofd hebben. Griekenland moet na de sanering, als die ooit komt, verder met de EU. Het is dus beter om die relatie, die toch al moeilijk is, te sparen. Het IMF is anoniem en DSK zal er niet lang blijven. Die treedt uiterlijk in 2011 af om kandidaat te worden in Frankrijk. 

Sleutel
Daar ligt ook de sleutel van het probleem. DSK wil president van Frankrijk worden. Frankrijk heeft allerlei merites en zwakheden en voor een deel lijken die zwakheden op die van Griekenland. Voordat Inveztor nu tonnen bagger over zich uitgestort krijgt willen we deze visie even wat verduidelijken: Frankrijk is een industriestaat en niet een aanbieder van yoghurt met honing. De CAC 40 bedrijven in Frankrijk zijn voor het grootste deel wereldspelers. Een deel van Frankrijk werkt heel hard, Fransen zijn IT minded en hebben een moderne infrastructuur.

Maar Frankrijk is ook een emotioneel land dat erg naar binnen is gekeerd. In dat opzicht lijkt het op Griekenland. Frankrijk is ook erg moralistisch en chauvinistisch. In dat tweede aspect lijken de Fransen op de Grieken. Frankrijk ziet zichzelf als centrum van de wereld, de Grieken ook, die zijn immers de bakermat van onze beschaving. Grieken verzinnen ook allerlei verhaaltjes bij hun ondeugden. Zo zijn de Fransen, die ook een loodzware publieke sector hebben, er van overtuigd dat iedereen ze daarom benijdt. "Service Public à la française" is hier het sleutelwoord. Buitenlanders hebben vaak moeite dit te begrijpen, vandaar al die boekjes over het land.  

Om in Frankrijk president te worden moet DSK Sarkozy verslaan en de kiezers paaien. Dat kan alleen met beloften waarin woorden als "solidariteit" en "publieke sector" centraal staan. Op geen enkele manier kan DSK zich manifesteren als de slachter van de Griekse ambtenarij, noch van de Griekse werkgelegenheid. Sarkozy zorgt er dan wel voor dat hij verslagen wordt en als Sarkozy dat niet doet, dan zorgen zijn rivalen binnen de Franse PS (Parti Socialiste) daar wel voor.

Vandaag zien we opnieuw hoe het de kant van het IMF opgaat. De Griekse banken kunnen het niet meer aan, zo bericht Reuters vanavond. Ook Mohammed El-Erian, co-Directeur van Pimco, de grootste obligatiebeheerder ter wereld en een gematigde bond vigilante, drukt zich uit in termen die, wanneer je zijn vele diplomatieke verplichtingen in het achterhoofd houd, duidelijk zijn.

"Draag me"
Wanneer we die termen in gewoon Inveztoriaans Nederlands vertalen dan komen we uit bij een surseance voor Griekenland. Een default, om het in Angelsaksische termen uit te drukken. U zult dit woord de komende dagen vaker de voorpagina’s binnen zien sluipen.

Een default betekent concreet dat u ook mee gaat betalen of u dat nu wilt of niet, want de kans bestaat dat de EU of de ECB zich om politieke redenen geroepen gaat voelen om te helpen. De junkie krijgt dan wat meer heroïne, het is weggegooid geld. Of de EU, waar de ambtenaren en beleidsmakers ook niet gek zijn, geeft het gevecht snel op. Griekenland moet door de vervelende volgende stadia van woede en berusting heen.

Daar zijn we nog niet. Eerst hebben we nog een typisch Grieks stadium, hysterie. Het is een Grieks woord. In Nederland noemen we dat een run op de Griekse bank.  

Wie hier op wil handelen kan euro’s verkopen. We versturen vanavond nog een kort memo hierover aan de abonnees van De Kapitalist.

Michael Kraland is financier en oprichter van Inveztor. Disclaimer Kraland: short euro.

Siffredi charts, goud, olie, Detour en aandelen

Platinum en palladium zijn twee grondstoffen met Siffredi charts. Maar de discipline gebied ons twee dingen: niet instappen voor een pullback. Anders krijg je een pullback voor je back. De andere is dat we moeten oppassen met grondstoffen want iedereen wil er in.

pallplat7apr10

En met sommige grondstoffen hebben we wat moeite.
Koper bijvoorbeeld, dat maar nieuwe records neerzet terwijl we niet begrijpen wat die Chinezen met al die enorme kopervoorraden doen.
Dat staal stijgt alleen maar omdat er in China steeds meer auto’s gemaakt worden wil er nog wel in, geen probleem zelfs. Maar al dat koper? We hebben zelf wat out of the money putjes voor luttele bedragen lopen, niet voor de PolderPortefeuille, en die schrompelen weg, zoals het meestal gaat met dit soort instrumentjes.

wtic7apr10

Onze eveneens eigen olie longs werden net voor de publicatie van de voorradencijfers uitgestopt, de markt liep even hard terug en herstelde. Toen kwamen de cijfers en kwam de markt wat terug en stapten we zelf op $86,21 weer in.

Voor de PortefeuillePortefeuille doen we nu mee. We kopen 1 QM olie contract mei tegen dezelfde koers. De multiplier is 500 vaten per contract, dus de nominale waarde komt neer op zo’n $ 43.000. 

We kopen ook wat aandelen, twee in Nederland, één halve positie in Engeland. Die komen straks de één na de ander in De Kapitalist aan bod.
We wilden eigenlijk ook wat Detour verkopen, maar goud blijft stijgen dankzij Griekenland. Hoe meer Griekenland, hoe minder zin je in die situatie krijgt.
Gert van der Scheer, de onvermoeibare, stuurde net een verhaal langs over de paralellen met Argentinië. En over wat het IMF daar fout deed.
Het IMF liet Argentinië genoeg ruimte om nog meer schuld op te bouwen zodat uiteindelijk de oplossing nog pijnlijker werd. Maar Argentinië’s probleem was maar half zo groot als Griekenland’s ellende.
Conclusie: zo snel mogelijk Griekenland uit de euro, devalueren, pijn nemen, les voor andere landen en uiteindelijk goed voor de euro en de rest van Europa.
Geleerde lessen: niet zomaar iedereen toelaten, cijfertjes toch maar controleren voortaan en ophouden met Europese rethoriek te gebruiken waar eerst een telraam ook zou kunnen volstaan.

Vermeulen is op vakantie in Faberland. Sommigen noemen het Feberland maar wij dus niet. Bij Griekenland hebben we het ook niet over de Febeltjeskrant immers. Omdat Vermeulen in Feberland de bloemetjes buitenzet moeten The Plunger, die andere onvermoeibare, en uw dinar extra aanpoten. Vermeulen had ons aangeraden de perkjes zou nu en dan bij te knippen. In dat kader moesten we ook wat Detour verkopen boven de $ 20 want dan was het een free ride. We laten dit voornemen nu even voor wat het is.

dgc7apr10

Kijkt u maar naar de chart van Detour. Ook Siffredi materiaal. Omdat we die andere twee Siffredi’s niet kunnen oppakken houden we deze even vast. Dan kunnen we straks bij een pullback diversifiëren over drie van die charts.
Tenzij dit natuurlijk nepdiversificatie is. Wij zetten het er maar bij voordat iemand met deze suggestie komt.
Alle grondstoffen zijn uiteindelijk één trade en alle edelmetalen ook.

Onze enige echte Hellas hedge is de euro. Die zitten we short.
Daardoor zitten we de dollar long, ook al denken we dat de dollar een Ponzi scheme is.
De euro is dat eigenlijk ook maar op een andere manier.
Het is ook een ander onderwerp.
Dus daarover later meer.

Disclaimer Kraland: long goud, olie, Detour, short euro.

Grieken zieken

Vanavond is er weer van alles. We hebben dit weekend een nieuwe GoudKapitalist rondgestuurd. Peter Vermeulen wilde alles nog even kwijt voordat hij drie weken naar het land van Marc Faber vertrekt. Lees die update, dit jaar voegde Peter weer 21% toe.

We kwamen ook met Deel I van een nieuwe stock pick voor de PolderPortefeuille. Een turn around verhaal dat x2 kan, misschien wat meer. Misschien zitten we precies op het dieptepunt. Erger kan haast niet.

En natuurlijk, zoals betalend abonnee DonQ ons herinnerde, het euroverhaal. Waarom we uit de euro zijn. En nauwelijks hadden we ook dat verstuurd of één van onze rode lampjes begon te flikkeren. We hadden alles al klaargezet, emmers water, brandblussers, brandweerhelmpjes en vuurvaste pakken.

De Amerikaanse rente schoot heel geniepig op een Paasmaandag door de 4%. We bekijken de Amerikaanse 10-jaars staatslening met shortersogen.

Toen kwam onze grote vriend. Hij is de man die de droom is van iedere scribent. Als je echt niets meer te melden hebt, wat nu helaas niet zo is, het is eerder druk dan iets anders, dan komt onze vriend en een kind kan het verhaal schrijven. Nooit meer klachten over harkerige Nederlandse politici alstublieft. Of over Belgische politici met een slokje teveel op.

Vandaag wijden we even, hoe kort ook, wat tijd aan onze grote vriend. Onze dierbare Boezoeki Bozo, onze Populistische Pipo, onze wandelende reclamevoor wat er allemaal niet fout kan gaan als je niets aan mediatraining doet, over wat er verkeerd kan gaan wanneer je je als Griek helemaal op zijn Grieks gedraagt. U raadt het al, voor de crisis (Grieks woord) kende niemand hem maar nu is hij bezig aan een onstuitbare opmars.

Dames, heren, beleggers, winnaars en pechers, we hebben het over de man die ons "het is de schuld van de Duitsers" bracht. De man die de Amerikanen, de hedge funds, Angela Merkel de eurosceptici, de Turken en als u het aandurft de naam Macedonië te noemen ook u allemaal op één hoop veegt. We hebben het over de onovertroffen Griekse vice-premier Theodoros Pangalos.

Papandreou, laten we eerlijk zijn, was hem net even voor. Hij begon op 11 februari met "Wij Grieken hebben helemaal geen hulp gevraagd en die hulp hebben we ook niet nodig". Pangalos doet niet aan dit soort eenvoudige gaffes, hij pakt een ladder, zet die op zijn schouder en draait zich 180 graden om.

Dit is gewoon slapstick. U herinnert zich de opmerkingen over de Duitsers. Niet één of twee, nee, een hele serie met als topper de €70 miljard die ze Griekenland schuldig waren vanwege dat goud, uit de Tweede Wereldoorlog. We hadden het hier al eerder over. 

Nu zegt Pangalos tegen Reuters dat Griekenland minder zwendelde dan Italië. En dat Portugal moet oppassen. Als Griekenland kopje onder gaat, dan jullie ook

Hij roept ook dat Europa slecht geleid wordt en dat de Duitsers tegen Griekenland speculeren. Terwijl de Griekse Postbank erop betrapt werd € 23 miljoen verdiend te hebben met speculatie tegen Griekse schuld. Tenslotte, nog iets recenter, profiteren de Duitsers van de val van de euro en willen ze daarom de Grieken in het verdomhoekje houden. Dat maakt hun export goedkoper.

We zeggen op deze site al vanaf de eerste dag dat Grieken altijd ruzie maken en anderen de schuld geven. Pangalos is een prachtig voorbeeld van Griekse ellende. Hij staat niet alleen, hij is alleen nog iets meer flamboyant dom dan anderen.

De laatste vondst, volgens Reuters, was dat Duitsers een racistische visie van Griekenland hebben. We hebben voor de PolderPortefeuille onze laatste euro’s verkocht.

PS mocht u onverhoopt denken dat we bij Inveztor anti-Grieks zijn, dan vergist u zich. Wij kunnen er niets aan doen. We besteden veel tijd aan dit land, haar inwoners en hun prachtige economie. Er blijkt toch telkens weer iets mis te gaan.

Grieken chauvinistisch? Lees even dit stuk dat vandaag op de website van The Economist verscheen. Een paar jaar terug kondigde Griekenland een boycot van Nederlandse producten af vanwege deze kwestie.

Disclaimer: nvt

Risico, onroerend goed en Griekenland

We hebben een beurs om risicokapitaal mee aan te trekken. En om liquiditeit te bieden. Wat liquide is verdient een premie. Maar door de gekte van kuddes die van de ene kant van het schip naar de andere rennen krijg je zulke gekke uitslagen dat we steeds vaker te horen krijgen dat je beter in niet genoteerde dingen kunt zitten. Zeker als er huur uit komt of een andere vorm van opbrengst.
De liquiditeit wordt als beangstigend gezien.
Maar dat koersen de gekste kanten opgaan is juist ook een goede zaak voor wie zijn huiswerk doet of nadenkt, liefst allebei.

Het vervelende van deze markt is dat gezond verstand weinig toegevoegde waarde biedt, maar misschien is dat verstand dan niet gezond. Oordeelt u zelf.

Sinds het dieptepunt van maart vorig jaar is de aandelenmarkt bijna evenveel gestegen, zeg een procentje of tien minder, dan in de jaren van de vorige bodem van 2003 tot de vorige top. In één jaar bijna net zoveel als in vier à vijf jaar. Dat geeft te denken.
Eén van de dingen die je dan denkt is dat de rente op nul toch erg stimulerend werkt. Een Viagra markt.

Het leuke van aandelen is liquiditeit en je ziet dat zelden zo duidelijk als met onroerend goed aandelen.
Vanochtend belde een bevriende hedge fund manager die zijn wonden likt want hij had nooit gedacht dat de huidige rally zo lang zou duren. Hij zat er in, maakte snel 80% vorig jaar en was er eind juni 2009 weer uit. Sindsdien is het doffe ellende want de klap waarvoor hij is gepositioneerd komt niet.
Zo wees hij Inveztor op Simon Properties, SRG, het grootste vastgoed aandeel in de US. Wat doe je met een vastgoed aandeel? Kopen wanneer het een discount doet tegenover onroerend goed dat er in zit. In de hoop dat alles een beetje realistisch getaxeerd is. Laten we even geen debat beginnen over de overeenkomsten tussen taxateurs en credit rating agenten.

Wanneer een onroerend goed aandeel naar een premie gaat denk je aan verkoop. Op zo’n moment komt het management meestal naar buiten en roept dingen over de juistheid van de liquiditeitspremie. Wij denken dan aan de Rothschilds die altijd te vroeg verkochten en daar prat op gingen.
Op een gegeven moment verkoop je dus, met winst en na een leuk dividend want die huren, die stromen voor een deel door naar de aandeelhouder.

SRG kost nu, volgens onze bron, 5x de boekwaarde en het ding blijft maar stijgen.
Is dit een extreem voorbeeld van de risicohonger van de markt?
We hebben het niet eens over Chinees onroerend goed noch over luxe appartementen in Hong Kong ter waarde van $30.000 per m2.
Hoe lang kan dit doorgaan?

Griekenland heeft even lucht maar we blijven heel bearish op Griekenland omdat we denken dat de markt de Griekse mentaliteit overschat. We lezen dat er maar 40.000 Grieken zijn die meer dan €75.000 aan inkomsten opgeven. Er zijn 11 miljoen inwoners.

Waren de recente Europese maatregelen, die we overigens niet gezien hebben, nou een oplossing? Nee. ECB voorzitter Trichet was tegen tussenkomst van het IMF want dat was zo slecht voor de geloofwaardigheid van Europa. Dan zou het met de euro gedaan zijn. Maar nu is de heer Trichet heel erg tevreden zegt hij . Alleen gebeurde het omgekeerde van wat hij wilde.
EU Commissie voorzitter Barroso riep op tot solidariteit. Hm. De Grieken zijn niet solidair met ons, niet met elkaar binnen Griekenland en wie verwacht de de buitenlandse Grieken iets willen doen ziet het tegendeel. En dat is verbazend want voordat iemand publiekelijk durft te zeggen dat hij zijn land in moeilijkheden niet wil steunen moet er heel wat gebeuren.
Zeker bij de Grieken die erg chauvinistisch zijn.
Maar Grieken in het buitenland, zo leert elk nieuw contact dat we hierover spreken, vinden hun land prachtig maar hebben de hoop al veel eerder opgegeven. Daarom zijn ze vertrokken.

De meest dynamische Grieken wonen in het buitenland. Dat zijn ook vaak rijke ondernemers, vaker dan in Griekenland. De harde werkers lijken weg te trekken, naar landen waar meer structuur bestaat voor het vormen van kapitaal.
Er zijn nu vermogende Griekse ondernemers, fiilantropen nog bovendien, die openlijk durven zeggen wat Grieken in het buitenland allemaal lijken te denken. Geef ons land geen geld, ze verknallen het toch maar, kijk maar naar wat er gebeurde bij de grote bosbranden in de Peloponesus.

Grieken blijven anderen de schuld geven en lijken niet in staat om hun economie te saneren. Het beste dat kan gebeuren is dat het IMF de economie in handen neemt en dat Griekenland uit de euro stapt.
De euro komt daar dan geloofwaardiger uit. De eurocraten doen een stap terug, ze hebben veel aan invloed verloren.
Over Bulgarije en Roemenië hebben we het niet eens, het gaat er alleen maar om of de euro nog te redden valt.
Zonder Griekenland is die kans groter. Met het IMF zullen de Grieken minder Europese ruzies maken, laat ze maar op het IMF hakken.
Europa heeft straks genoeg te doen, met de andere Club Med landen plus Ierland.
De situatie in de VS is eigenlijk net zo slecht als in Griekenland en de triple A status van de US staat in financiële kringen allang ter discussie.
Nu legt iedereen nog geld op tafel voor extra risico.
Hoe lang nog en hoe veel nog?
Griekse obligaties: we durven dat risico nog steeds niet aan omdat er zo weinig hoop is op structurele verandering. Hopelijk vergissen we ons.

In de PolderPortefeuille gooien we er nog wat euro’s uit, onze abonnees krijgen later vandaag een berichtje.
nvt

Griekenland: wie wint de Rundermans prijs?

Het is één van die dagen. Veel te doen en inmiddels 25 tabs open met informatie, roddel, verhalen, cijfers, getuigenissen, citaten over het onderwerp Griekenland. Waarom, zo vroeg iemand op deze site, besteden we hier tijd aan?
Het antwoord is dat het wel meevalt, ik ben de enige hier die zich er voor interesseert. Plus een aantal lezers.

Er is nog een andere reden en dat is dat ons verhaal uitkomt en dat de werkelijkheid telkens de verbeelding in haar hok terugjaagt.
Onze stelling is vanaf de eerste dag van de crisis dat het met de Grieken heel moeilijk zaken doen is, ook als alles goed gaat. De Grieken doen immers altijd twee dingen die anderen veel minder doen, of helemaal niet, of maar één tegelijk. We hebben het over ruziemaken en anderen de schuld geven.
Jammer dat Blame Game niet is ingevoerd bij de Olympische Spelen want Griekenland zou een gouden medaille winnen.
En wat ruziemaken betreft is het heel eenvoudig. Kijk eens in de krant hoe slim de Grieken de Duitsers aanpakken.

In een andere half afgemaakte column staat een verhaal over de draai van Duitsland vis à vis Griekenland, compleet met een leuke video over filosofen. Maar vandaag willen we het nog eens hebben over de man die in een land van grote runderdichtheid hard op weg is om de verkiezing van Mr Rundermans glansrijk te winnen. Maar het gaat hier om een bewindsman van een bevriende natie, dus we blijven heel betamelijk. We gaan geen rare dingen roepen zoals weten jullie nog hoe alle Nederlandse producten opeens geboycot moesten worden omdat iemand bij BZ had bedacht dat we Macedonië moesten erkennen? Mocht niet van de Grieken, boycot van Heineken die notabene de grootste brouwer van Griekenland is.

Onze kandidaat is Vice-Premier Theodoros Pangalis. U weet uit eerdere spontane neigingen om hard Rundermans te roepen dat dit het genie is dat op kwam zetten met het idee om de Duitsers om € 70 miljard te vragen vanwege de ellende in WO II.
Wij weten niet hoe je Wiedergutmachung in het Grieks zegt, maar het ging om het goud van de Centrale Bank, geroofd door de Duitsers en geactualiseerd voor 65 jaar rente.
Nu gelooft u dit misschien niet maar toch is het waar.
De Duitsers, meer bekend om hun Mittelstand dan om hun gevoel voor humor, begonnen meteen over het afstoten van activa, wanneer je failliet gaat. Of Griekenland wat eilandjes wilden privatiseren.

Nu hebben de Grieken een trots die omgekeerd evenredig is aan hun prestaties dus dat gaf weer beroering.
Maar nu het er echt op aankomt met Duitsland, want die steun hebben ze daar nodig, trekt Pangalis een nieuw konijn uit de hoed.
Pangalis zei dat de Duitsers het expres doen. Ze buiten de Griekse crisis uit om de euro lager te krijgen en zo meer te exporteren.
Plus natuurlijk de usual suspects, de speculanten die hier garen bij spinnen.
Dat elke speculant die voor de laatste emissies Griekse bonds heeft gekocht op een stoot verlies zit lijkt niet bij de heer Pangalis op te komen. Misschien moet hij thuis nog eens kijken naar de koersen van zijn staatsobligaties, als hij die al heeft.

Laten we heel duidelijk zijn, de Nederlandse positie over Griekenland lijkt ons de juiste. Roep het IMF binnen. Stop het gezeur voer solidariteit want dat begrip is in Griekenland volledig onbekend. Grieken maken al ruzie bij het voorspel. Wat hun houding zal zijn als het echt menens wordt, daar kunnen we beter niet aan denken.
Griekenland mag bij Europa blijven, want daar hoort het om allerlei culturele redenen wel thuis. Er zijn ook goede redenen om daar anders over te denken. Griekenland’s rol bij de gebeurtenissen tijdens en na Srebrenicza is onderbelicht gebleven. De Bosnische moslims waren de nieuwe Armeniërs.

Het IMF kan beter optreden dan de EG, die noch de instituten noch de wilskracht en moed heeft om de Augiasstal die de Griekse economie is te reinigen.
Toch is er hoop.
Maar je moet de Griekse volksaard dan even wegdenken.
Tenzij er een wonder gebeurt. Meer daarover in de column die nog openstaat.
nvt

De 30 Dagen van Icarus VI

De 30 Dagen zijn voorbij en er is nog geen Griekse oplossing in zicht.
Vandaag wordt er vergaderd op Europees niveau. De Europeanen zijn het niet allemaal met elkaar eens. Helpen, zoals Sarkozy zegt? Of eigen boontjes laten doppen met het IMF, zoals de Duitse publieke opinie dicteert? Of iets van dezelfde strekking, ook met moralistische insteek maar iets minder gemeen, zoals Nederland vindt?
De beroepskrachten zijn voor Europese hulp. We hebben het nu over de heer Trichet, Juncker en de rest van het Euro-Establishment.
Martin Feldstein, een Harvard econoom die eerder de regering adviseerde, is ook tegen. Hij is al veel langer een euro-scepticus.

Wij denken dat de Europrofessionals en veel financiers, laten we hen de pakken noemen, Griekenland overschatten. Of, anders gezegd, we denken dat ze de Griekse ondeugden die we eerder noemden, onderschatten.

Zoals we al eerder schreven, de Grieken zijn chaotisch en hysterisch (twee Grieksen woorden, ad nauseam, wat weer Latijn is en geen Grieks) en geven anderen de schuld. Ze maken ook erg graag ruzie. Onder elkaar en met anderen.
Daarom denken we dat er landen zijn die kunnen saneren en landen die daar moeite meer zullen hebben. Ierland nu, Canada in de jaren ’90, hadden vergelijkbare problemen. Maar deze landen maakten zichzelf niet tot een probleem en losten het economische probleem op.

De afgelopen weken zagen we de Grieken zichzelf nog eens overtreffen in hun blame game. De werkelijkheid was weer eens erger dan de bangste droom.
Eerst kwam premier Papandreou, die verkozen werd om meer geld uit te geven, met een opmerkelijke uitlating. Volgens hem was het niet de schuld van de Grieken maar waren de Europeanen mede verantwoordelijk. Nu heeft hij wel een punt, voor de Eurosceptici, maar laten we niet overdrijven. Het argument gaat ongeveer als volgt. Goed, wij Grieken hebben foute statistieken aangeleverd en veel Europees geld opgesoupeerd. We hebben iedereen bedrogen en via swaps de zaken rooskleuriger voorgesteld dan ze waren. Een beetje zoals Lehman dat heeft gedaan. Maar eigenlijk is dat dus ook jullie schuld want jullie hadden ons dat niet moeten laten doen.
Zo die zit.

Maar dit was, voor Helenofoben, nog te voorzien. De Griekse aap kwam pas echt uit de mouw toen Theodoros Panagalos, een vice-premier, de Duitsers ervan beschuldigde Griekenland in de oorlog verwoest te hebben en de Griekse centrale bank haar goud ontfutselt had. Met rente kwam dat op € 70 miljard, meer dan de €20 miljard die Griekenland op de korte termijn nodig heeft en een mooi stuk van de € 120 miljard schuld die uitstaat.
De Duitsers vonden dit niet passend en suggereerden dat als Griekenland haar rekening niet kan betalen, ze maar wat eilanden moeten verkopen.
U kunt zich indenken hoe de Grieken, die een nationale trots hebben die omgekeerd evenredig is aan hun merites, hier op reageerden.

Inmiddels zagen we binnen Europa een scheidslijn voor of tegen IMF interventie ontstaan. Aan de ene kant de Noord-Europeanen waaronder ons land, pro-IMF. Aan de andere kant de Grieken zelf, die een spelletje spelen met het IMF om Europa zover te krijgen dat er een zachtere heelmeester komt, plus Frankrijk en de Club Med landen. Frankrijk, zoals we al eerder uitlegden, wil via het EEG geld meer invloed, maant Duitsland tot meer uitgaven en minder overschot en president Sarkozy wil geen glorierol voor IMF voorzitter Dominique Strauss-Kahn, die een rivaal kan zijn bij de volgende verkiezingen. Als het IMF Griekenland redt, heeft Strauss-Kahn, een socialist, het aura van een internationale staatsman.

De Grieken gingen bij hun bezoek aan de VS ook op de thee bij het IMF, maar, tekenend, niet bij de heer Strauss-Kahn maar een etage lager. Papandreou en minister van financiën Papaconstantinou spelen een spelletje met het IMF en de EG, via de ECB.
De Duitsers kunnen niet veel doen vanwege hun achterban, de Grieken hebben het IMF niet om hulp gevraagd en het slimme wegpoetsen van de kosten voor een EG redding via een speciaal fonds, dat eigenlijk een schuldvehikel is dat buiten de balans van de nationale regeringen valt, zijn vantevoren weggepoetst. Een perfecte oplossing voor Eurocraten.

Onze mening is gebaseerd op wat gevoel, niet veel meer. We denken dat de Grieken met geen mogelijkheid de mentaliteitsverandering kunnen doormaken waarmee ze van 12% tekort naar 3% gaan.
We zien de taxichauffeurs staken omdat ze weigeren met bonnetjes te werken. Tegelijkertijd staakten de belastingambtenaren.
De regering kan wel verzekeren dat ze de belasting gaan verhogen maar de Grieken zijn al zo lang gewend niets te betalen, dat wordt moeilijk.

We voorzien doffe ellende, oude studenten die bij hun ouders wonen tot na hun dertigste, advocaten, architecten en doctoren die per jaar € 12000 declareren maar in een duur huis wonen.
We zien hoe Griekeland voor een groot deel nog een cash economie is. Wie ziek is kan beter geld hebben anders word je geopereerd door een stagiaire. Beter is een enveloppe aan de chirurg.

Inmiddels heeft Inveztor gesproken met een aantal Grieken die in het buitenland wonen en onze vrees wordt telkens bevestigd. Die Grieken kennen de Grieken. De verhalen die je hoort zijn ongelooflijk maar de meeste punten die wij konden checken bleken waar. Alleen het militaire budget valt nog relatief meer, met 2,5%.

We blijven dus denken dat de Grieken niet in staat zullen zijn tot de nodige fiscale hervorming en dat ze ook niet hun vrijetijdscultuur zullen kunnen opgeven. De schuld zal aan de buitenlanders zijn.
Interessant is ook te kijken hoe Grieken uit het buitenland reageren, zeker als ze veel geld verdiend hebben en dus hun land zouden kunnen helpen. Lees eens hoe Peter Kazacos, een Griekse emigrant die in Australië fortuin maakte in de IT over zijn land denkt.

Mr Kazacos owned 20 per cent of Kaz Computing when he sold it to Telstra in 2004 for $333 million, and he is building a new IT and telecommunications venture, Anittel. He knows how quickly money can be made, and lost. ”If you were going to contribute to something like that, you’d have to be comfortable they knew how to solve the crisis,” he said. ”I’m not sure that’s the case.” It’s not that he lacks generosity. Mr Kazacos and his Greek-born wife, Vicki, run the Kazacos Foundation. ”We focus on providing money to areas where we can see it actually grow rather than be consumed,” he says. Greece, he says, is not such a solid bet with its poor governance and self-interested politicians; a questionable work ethic; a failure to live up to its responsibilities since joining the European Union; and a huge black economy in which ”no one’s paying the right amount of tax”.

Genoeg gezegd, voor vandaag althans. Dit gaat fout.
Maar hoe wordt het spel gespeeld en wat gaat er nu gebeuren?
Meer daarover in deel VII. 

Disclaimer Kraland: geen positie Griekse bonds.

Faber, Feber en de overheid

Marc Feber gaf gisteren een seminar en het onvolprezen RBS hadden dit niet alleen georganiseerd maar ze hadden ons bovendien uitgenodigd.

Wie zijn RBS? Zij zijn, behalve een oude Schotse bank, ook de Sultans van de Structured Products, de Taras Boelba’s van de Turbo’s, de Levi Strauzen van de goudzoekers op de beurzen, aan wie zij de pikhouwelen en jeans verschaffen om fortuin te kunnen maken, Vroeger was dit het turbo team van ABN-Amro. Marc Feber, zo werd ons uitgelegd, moesten wij zien. De RAI was afgehuurd, 2000 man zei Ronald Koopman van RTL-Z en om ons heen kijkend leek deze schatting correct.

U moet twee dingen weten over Marc Feber. Ten eerste heet hij niet zo. Hij heet Marc Faber. Zoals wel vaker zijn eenvoudige dingen in de praktijk heel moeilijk. Hoe kan je je nou vergissen in een eenvoudige naam als Marc Faber? Wat heb je er bij de winnen om deze arme man’s naam te verbasteren naar Feber? Het menselijk brein werkt pijlsnel en velen maken deze afweging met groot gemak. Wij ook. Bij Inveztor zijn we contrarians, althans, wanneer we een goede dag hebben, en blijven we de heer Faber Faber noemen. Door de jaren wijs geworden hebben wij mild begrip voor een nieuwe lichting hoopvolle carrièrejagertjes die de heer Faber via Engelstalige media kennen waar hij, vaak geïnterviewd door elegante Aziatische dames, waarover straks meer, met Feber wordt aangesproken. Omdat wij in Nederland met de klakkeloosheid van de opwaarts mobielen dit soort taalgewoonten niet goed in weten te schatten, krijg je nu dat geFeber. Wij wachten met ongeduld op het volgende seminar van Rienk Kemer. Over die taalgewoonten straks ook meer want dat was ook een hoogtepunt van de avond.

Overigens, de beleggingssuggesties van de heer Feber-die-Faber heet beschrijft Thijs Klein Tank hier. U was er misschien niet bij maar dan weet u wat u niet moet doen – geen cash en geen lange staatsobligaties, en wat u eventueel wel kunt doen. Goud, agri, grondstoffen, opkomende markten en outsider Japan. Halverwege de jaren ’90 begon ik Faber te lezen. Hij publiceert elke maand zijn Gloom, Boom & Doom Report. Faber is Zwitser en hij werkte op Wall Street voor White Weld en Drexel voordat hij in de jaren ’70 naar Hong Kong verhuisde. Hong Kong was toen niet niets, maar wel heel weinig.
Tegenwoordig woont hij in Thailand en heeft hij nog een kantoor in Hong Kong.

Faber begon te zeggen dat hij het eng vond om als contrarian voor zo’n volle zaal te staan. Hij zoekt op conferenties naar de zalen die leeg zijn. Dat zijn de zalen waar sprekers het hebben over markten die nu niet populair zijn maar binnenkort kunnen gaan lopen.
Faber is wel degelijk een contrarian, maar hij heeft steeds meer succes omdat zijn scenario’s uitkomen.

Even later, in de lounge, luisterden wij naar de reactie van een paar Nederlandse beleggers. Die waren een beetje smalend en vooral sceptisch. "Wat heb je er nou aan?" "Hoeveel hiervan komt nou uit?" en ga zo maar door.
Dit verbaast ons maar geeft toch weer hoop. Het verbaast ons omdat Faber dingen doet die anderen niet kunnen. Hij houdt een boeiend, erudiet en ook zelfspottend verhaal over de economie dat zijn weerga niet kent. Niemand doet dit op zo’n manier. James Montier en Albert Edwards zijn even grappig en zitten vaak op dezelfde lijn, maar zij behandelen andere materie. Overigens, Edwards, strateeg van SocGen is donderdag in de stad. We gaan er heen.

 

Maar niemand kan blijkbaar wat Faber wel kan. Hij heeft een helicoptervisie en aarzelt niet zich te vergissen en geeft dat toe. Hij is een vrije man. Hij heeft een aantal commissariaten bij beleggingsfondsen, vooral in Azië en op grondstoffen gebied. We zagen hem vorige week met Eric Sprott langslopen in een restaurant in Toronto. Sprott – u mag van ons Sproet zeggen- en Faber hebben dezelfde visie over goud en het eind van de wereld zoals wij die kennen.
Wanneer mensen zo gemakkelijk kletsen over Faber komt dat toch wat gênant over. Faber praat met vloeiend gemak over de relaties tussen de economie en financiële markten. Hij studeerde magna cum laude af in economie. Dat doen er meer maar zij doen er minder mee.
Wie een economisch complex heeft, en wie heeft dat niet sinds de economen hun vak vermathematiseerd hebben, doet er goed aan Faber te lezen, als tegengif.

Faber zegt al jaren dat Azië de toekomst heeft. Tegelijkertijd is hij een groot Aziëkenner, hij woont al 40 jaar in de regio en kent veel van de belangrijkste families, in Hong Kong, in Indonesië, in Thailand, in Korea en in Singapore. Hij heeft de krachten en zwakheden van de Aziaten goed door.
Omdat hij Wall Street ook goed kent is hij erg sceptisch over wat daar voor goeds uit voort kan komen. En Europa is de regio waar hij vandaan komt. Hij heeft huizen in Zwitserland, maar ontwikkelt ook hotels en onroerend goed in Vietnam. De Frontier Markets, Vietnam, Laos, Myanmar en Cambodja beschrijft hij vaak of hij laat ze door zijn gastauteurs analyseren.

Er werd veel gelachen bij Faber’s presentatie. Daar waren twee aanleidingen voor. Ten eerste zijn mensen, vooral in Nederland, niet gewend aan sprekers die hun mond opendoen en controversiële dingen zeggen. Zoals dat President Obama bezig is Bush neer te zetten als een intelligente speler. We zeggen het wat netter dan Marc Faber zelf. Ten tweede heeft Faber wat stokpaardjes. In zijn werk en ook op zijn website komen die vaak aan de orde en ze kunnen gerangschikt worden onder sex, drugs en rock ’n roll. Op zich niets bijzonders maar er rust wel een taboe op. Kent u Wan Chai? Dat is de rosse buurt van Hong Kong. Dames voor zeelui. Ik ben er één keer geweest, in de jaren ’90. Faber raadt iedereen aan om te reizen en dan vaak terug te komen want dan zie pas wat er gebeurt. De verschillen tellen meer dan de indruk. Maar Wan Chai, dat kan ik u verzekeren, was weinig veranderd sinds ik er in een eerder leven als cognac exporteur was komen kijken. In die bars wordt nogal wat dure cognac gedronken. Wan Chai was, hoe zullen we het zeggen, toch minder chic dan de Walletjes. Faber is een expert op dat gebied. Zijn vrouw had in die tijd ook het beste Thai restaurant in Hong Kong. Heerlijk diner. Een eclectische man, met een wereldberoemde verzameling economische literatuur en duizenden Mao souvenirs.

 

Nu nog even over dat Engels. Faber heeft nog altijd een sterk Duits-Zwitsers accent. Maar hij schrijft uitstekend en zijn nieuwsbrief is altijd een genot om te lezen, ondanks de uitdagende materie. Denk aan een stijl zoals The Economist: helder en zonder nodeloos gecompliceerde woorden. Bij de panelvragen bleek de nadruk te liggen op het laatste te liggen. Soms leek het net een cabaretje met grappen over Dunglish. Een korte greep: "What factors do you look like?" en het onnavolgbare "Can you go building forward on Japan?"

Faber gelooft desgevraagd wel in het Plunge Protection Team en veel minder in een samenzwering van banken om de goudprijs laag te houden.
Hij heeft veel fysiek goud en dat ligt in kluizen in Zwitserland en in Hong Kong. Maar zonder enige illusie dat het daar echt veilig is.
"Het is gevaarlijk om gelijk te hebben wanneer regeringen ernaast zitten."

Als u dit verhaal wel gelooft maar toch denkt dat we een beetje overdrijven met de minder politiek correcte voorkeuren van Faber, bereid dan deze cocktail van hem:

 

Cocktail recipe: Chew fresh Peruvian cocoa leaves, after 10 minutes take two ecstasy pills, after one hour smoke some Laotian hillside marrijuana, finish off with a bottle of Petrus.

Wat hieraan opmerkelijk is, is de prijsstructuur van de ingrediënten. Petrus heeft nog het langst standgehouden maar ook daar is sinds de top van 2008 prijsbederf opgetreden, zij het vanaf een erg hoog niveau. Bij de drie andere soorten versnaperingen was dat al eerder het geval. Overproductie, zo heeft Inveztor zich laten vertellen.

Michael Kraland is financier en oprichter van Inveztor. Disclaimer Kraland: niet van toepassing.